کتاب مسئله ی اسپینوزا نشر قطره
میان اشیایی که حزب نازی در جنگ جهانی دوم غارت کرد، مجموعه‌ی کتابی در موزه‌ی رینس‌بورخ، کشور هلند بود. اگرچه این مجموعه در ظاهر تنها شامل تعدادی کتاب خاک خورده و به نظر به درد نخور بود، اما فرمانده‌ی نازی ها فقط به یک دلیل دستور جمع‌آوری آن‌ها را داده بود، چون آن کتاب‌ها راهنمای خوبی برای حل مسئلهی اسپیونزا بودند.
حدود شصت سال بعد از جنگ جهانی دوم، رواندرمانگری به نام اروین یالوم در کتابی مسئلهی اسپیونزا را می‌شکافد.
خلاصه داستان مسئلهی اسپیونزا
کتاب مسئلهی اسپیونزا (The Spinoza Problem) برای نخستین بار سال 2012 منتشر شد. این کتاب جز تازه‌ترین نوشته‌های اروین یالوم، روان‌پزشک آمریکایی است. او در این کتاب دو داستان را به طور موازی پیش می‌برد. اول داستان اسپیونزا، فیلسوف قرن هفدهم که از جامعه‌ی یهود طرد شد؛ دوم داستان فردی به نام آلفرد روزنبرگ، ایده‌ئولوژیست فعال حزب نازی را روایت میکند.
اسپیونزا کیست؟
باروخ اسپیونزا فیلسوف هلندی قرن هفدهم است که متاسفانه به دلیل ممنوعیت انتشار آثارش نامش در طول تاریخ به فراموشی نزدیک شده است. اسپیونزا یک فیلسوف یهودی بود که سعی داشت تغییری در تصویر خدا برای یهودیان و مسیحی‌ها بوجود بیاورد. او در کتاب اخلاق، مشهورترین اثرش به زبان لاتین، سعی میکند تصویر خداوندی که اهل جنگ و خون‌ریزی و قضاوت کردن است را تغییر دهد. اسپیونزا در کتاب اخلاق خداوند را همه‌ی چیز معرفی میکند و می‌گوید طبیعت و کهکشان چیزی جز خداوند نیست.
اسپیونزا به دلیل عقایدش که هرگز مخالف وجود خداوند نبود بلکه معتقد بود تصویر مردم از او اشتباه است، از هلند تبعید شد و انتشار آثارش ممنوع اعلام شدند.
اروین یالوم در مقدمه‌ی کتاب مسئلهی اسپیونزا می‌نویسند:« معتقدم نوشتار اسپیونزا همانند نیچه و شوپنهاور، که زندگی و فلسفه‌شان را اساس دو رمان پیشین خود قرار دادم، بسیار به رشته‌ی روانپزشکی و رواندرمانی من مربوط است.» او در مقدمه‌ی کتاب توضیح میدهد که برای نوشتن کتاب مسئلهی اسپیونزا به موزه‌ی اسپیونزا در هلند سفر کرده بودو موزه‌ای که امیدوار بود الهام بخش داستان کتابش درباره‌ی این فیلسوف قرن هفدهم شود. تجربیات یالوم از موزه‌ی اسپیونزا بسیار جالب است؛ یالوم در بازدیدش از این موزه به کتاب‌خانه‌ی شخصی اسپیونزا دسترسی پیدا میکند و همان کتابهایی را لمس میکند که روزی فیلسوف محبوبش اسپیونزا آن‌ها را مطالعه می‌کرد و پرتره‌ی او را از نزدیک می‌بیند، اما دیری نمی‌گذرد که به یالوم اطلاع می‌دهند که بعد از مرگ اسپیونزا تمام دارایی‌اش به مزایده گذاشته می‌شوند و کتابهایی که در این موزه وجود دارند در واقع تنها نمونه‌ی کتابهای اسپیونزا هستند و او هرگز این کتاب‌ها را لمس نکرده است؛ در ادامه به یالوم می‌گویند که پرتره‌ی اسپیونزا هم چهره‌ی واقعی او نیست، بلکه تصویری است که یک هنرمند از روی سه خط دست‌نوشته‌ی شخص دیگری درباره‌ی اسپیونزا کشیده است. یالوم به این شکل تقریبا از الهام گرفتن از موزه‌ی اسپیونزا ناامید میشود... اما سیر اتفاقات بعدی که رخ میدهد سبب می‌شوند که اروین یالوم کتاب مسئلهی اسپیونزا را بنویسد.
اروین یالوم؛ بزرگترین روانکاو زنده
اروین دیوید یالوم (Irvin D. Yalom) نویسنده، روان‌پزشک و استاد روانپزشکی دانشگاه استنفورد روز سیزدهم ژوئن سال 1931 در آمریکا متولد شد. او به عنوان روان‌درمان‌گر اگزیستانسیالیسم شناخته میشود و کتابهای داستانی و غیرداستانی مهمی در زمینه‌ی روانشناسی منتشر کرده‌است.
یالوم در سال 1956 در رشته‌ی پزشکی دانشگاه بوستون و سپس در 1960 در رشته‌ی روانپزشکی در دانشگاه نیویورک فارغالتحصیل شد. سه سال بعد در دانشگاه استنفورد به عنوان استاد دانشگاه مشغول به کار شد و در همان‌جا روانشناسی وجود‌گرا یا اگزیستانسیال را تعریف و پایه‌گذاری کرد.
خانواده یالوم پانزده سال پیش از تولد یالوم از روسیه به آمریکا مهاجرت کردند. به دلیل فقر خانوادگی، یالوم دوران کودکی سختی را پشت سر گذاشته است. او در کتاب «من چگونه اروین یالوم شدم» می‌گوید:«تنها راه آرامشم در دوران کودکی سرزدن به کتاب‌خانه‌ی کوچک محلی‌مان بود. روزی تصمیم گرفتم و به سراغ تنها قفسه‌ی آن کتاب‌خانه را که به ترتیب حروف الفبا مرتب شده بود، رفتم. از اولین کتاب که از جان آدامز بود تا آخرین کتاب آن قفسه که از زرتشت بود را خواندم. یک جایی در کودکی‌ام بود که فهمیدم نوشتن رمان بهترین کاری است که یک فرد میتواند انجام بدهد.»
اروین یالوم در آثارش رویکرد سنتی در رواندرمانی را نقد میکند. او رویکرد «درمان انسان‌گرا» که «کارل راجرز» از چهره‌های تاثیرگذار در به وجود آمدن آن بود را درست می‌دانست. این شیوه تسلط کامل و بیش از اندازه‌ی درمانگر روی بیمار را به چالش میکشید و درمان کردن با همدلی و به شکل گفت‌وگوی اشتراکی را مؤثرتر می‌دانست. یالوم دلیل رنج انسان را در اضطراب‌هایی می‌داند که ترس‌های وجودی آدم است. او این اضطراب‌ها را در چهار دسته قرار میدهد؛ معنی زندگی، آزادی، انزوا و مرگ.
از کتابهای مهمی که اروین یالوم منتشر کرده است میتوان به «رواندرمانی گروهی»، «مامان و معنی زندگی»،«دروغگویی روی مبل»،«انسان موجودی یک‌روزه»،«هر روز یک قدم نزدیک‌تر»، «خلق شدگان یک روز»، «موهبت رواندرمانگری»،«شدم آن‌که هستم»،«مخلوقات فانی»،«هنر درمان»، «رواندرمانی اگزیستانسیال» و «درمان شوپنهاور» و مسئلهی اسپینوزا اشاره کرد. شما می‌توانید نسخه‌ی الکترونیکی و پی دی اف pdf همه‌ی این کتاب‌ها را از فیدیبو خرید و دانلود کنید.
معروف‌ترین اثر یالوم، رمان «وقتی نیچه گریست» است. این کتاب در بستر یک داستان خیالی از دیدار و گفتگوهای «فریدریش نیچه» فیلسوف آلمانی، «زیگموند فروید» عصب‌شناس اتریشی که پایه‌گذار علم روانکاوی است و «یوزف برویر» پزشک اهل وین، به مسائل هستی‌شناختی و خودشناسی میپردازد. ملاقاتی که در واقعیت اتفاق نیفتاده است.
یالوم تحت تاثیر چه کسانی بود؟
به جز «باروخ اسپینوزا»، فیلسوف هلندی، اروین یالوم تحت تاثیر «آرتور شوپنهاور»، فیلسوف بزرگ آلمانی که در حوزه‌ی اخلاق، هنر، روانشناسی مدرن و ادبیات معاصر فعالیت‌های فکری مهمی انجام داد، بود. «اتو رانک»، نویسنده و روانکاو اتریشی که از نزدیک‌ترین همکاران «فروید» بود هم یکی دیگر از فیلسوفانی بود که یالوم تحت تاثیر آموزه‌هایش بود.
مسئلهی اسپیونزا به فارسی
با وجود اینکه نثر اروین یالوم کمی پیچیده و تخصصی است، همچنان کتاب‌هایش به بیش از ده زبان دنیا ترجمه شده‌اند. «سپیده حبیب»،«کاملیا نجفی»، «نرگش خوزان»،«مهشید یاسائی»،«مهرنوش شهریاری» و «بهاره نوبهار» از مترجمانی هستند که آثار یالوم را به فارسی ترجمه کرده‌اند. نشر قطره را میتوان ناشر تخصصی آثار یالوم دانست. این انتشارات تاکنون نه کتاب از یالوم منتشر کرده است.
کتاب مسئلهی اسپیونزا تاکنون با چند ترجمه‌ی متفاوت در ایران منتشر شده است. «حسین کاظمی یزدی»،«زهرا حسینیان» و «بهاره نوبهار» سه مترجمی هستند که این کتاب را به فارسی برگردانده‌اند. نسخه‌ای که در فیدیبو بررسی می‌کنیم، متعلق به «بهاره نوبهار» و بهترین ترجمه‌ی این کتاب است.
«بهاره نوبهار» مترجم جوان و توانای کشور متولد سال 1360 است. او تاکنون شش عنوان کتاب را از نویسندگان بزرگ جهان مانند آنتوان چخوف و اروین یالوم به فارسی برگردانده است. «خواهر» از لوئیس جنسن، «بوسه» از آنتوان چخوف و دو کتاب «دروغگویی روی مبل» و مسئلهی اسپیونزا از اروین یالوم تعدادی از کتابهای «بهاره نوبهار» است که شما می‌توانید آن‌ها را از فیدیبو خرید و دانلود کنید.
در بخشی از کتاب مسئلهی اسپیونزا می‌خوانیم
«پدر منو یک‌سال پیش در آتش سوزوندن. به چه جرمی؟ اون‌ها صفحاتی از تورات رو که پشت خونه در خاک دفن شده بود، پیدا کردند. عموی من، پدر ژاکوب، مدت کمی بعد از اون کشته شد. من یک سوال دارم. دنیایی رو در نظر بگیر که یک پسر، بوی تن سوخته‌ی پدرش را استشمام می‌کنه. کجاست خدایی که چنین جهانی را خلق کرده؟ چرا او اجازه‌ی چنین کار‌هایی رو صادر کرده؟ آیا منو به خاطر پرسیدن این چیزها سرزنش می‌کنید؟» فرانکو برای چند لحظه عمیقا در چشمان اسپیونزا نگاه کرد و سپس ادامه داد:« مطمئنا مردی که آمرزیده خطاب شده-بنتو در پرتغالی و باروخ در عبری- صحبت با من رو رد نمی‌کنه؟»
اسپیونزا با حالتی جدی سرش را به نشانه‌ی تایید تکان میدهد. «من با تو صحبت میکنم فرانکو. فردا ظهر چه طوره؟»
فرانکو می‌پرسد:«در کنیسه؟»
«نه بیا اینجا. بیا مغازه، این جا بازه.»
«مغازه؟ بازه؟»
«برادر کوچک‌تر من گابریل به عنوان نماینده‌ی خانواده‌ی اسپیونزا در کنیسه خواهد بود.»
ژاکوب درحالی که کشیده شدن آستینش توسط فرانکو را نادیده می‌گرفت، تاکید میکند که:«ولی در تورات مقدس گفته شده خواست خدا اینه که ما در روز شنبه کار نکنیم و در این روز مقدس او را عبادت کنیم.»
اسپیونزا برمی‌گردد و به آرامی، همان‌طور که یک معلم با شاگرد جوانش صحبت میکند، می‌گوید:« ژاکوب، به من بگو که آیا باور داری خدا قادر مطلقه؟»
ژاکوب سرش را تکان میدهد.
«پس مطمئنا موافقی که طبق تعریف، یک ذات کامل و بی‌نقص، بی‌خواسته و تمناست. این طور نیست؟»
ژاکوب فکر میکند، مردد میشود و محتاطانه سرش را به نشانه‌ی تایید تکان میدهد. اسپیونزا متوجه نقش تبسم بر روی لب‌های فرانکو میشود.
شناسنامه
| فرمت محتوا | epub |
| گوینده هوشمند (AI) | راوی |
| حجم | 3.۰۰ مگابایت |
| تعداد صفحات | 480 صفحه |
| زمان تقریبی مطالعه | ۱۶:۰۰:۰۰ |
| نویسنده | اروین یالوم |
| مترجم | بهاره نوبهار |
| ناشر | نشر قطره |
| زبان | فارسی |
| عنوان انگلیسی | The Spinoza Problem: a novel, 2,012 |
| تاریخ انتشار | ۱۳۹۶/۰۹/۲۶ |
| قیمت ارزی | 14 دلار |
| قیمت چاپی | 290,000 تومان |
| مطالعه و دانلود فایل | فقط در فیدیبو |
نقد و امتیاز من
رمان دو ماجرای موازی را در دو دوره متفاوت دنبال میکند.اولی زندگی "باروخ اسپینوزا"، فیلسوف بزرگ هلندی که همگان باور داشتند با وجود هوش سرشار خود میتواند یک خاخام بزرگ شود ولی او شروع به قضاوت فلسفی آموزه های یهود میکند.بنابراین بلافاصله از سوی جامعه یهود، تکفیر و طرد میشود. و دیگری زندگی "آلفرد روزنبرگ" که یهود ستیز بزرگ و نظریه پرداز حزب نازی بوده و ایدئولوژی های حزب را تعیین میکرده. همچنین یالوم چگونگی تاثیر پذیری او از اسپینوزا را شرح میدهد. نویسنده در طول داستان، در فصل های جداگانه، به بیان زندگی و اندیشه های این دو فرد میپردازد. این رمان مانند دیگر آثار یالوم مضمون فلسفی و روانشناسی دارد. پ.ن: کتاب را از نشر دیگری مطالعه کرده ام.
کتابی نیست که بشه سریع و از روی هیجان خوند مثل خیلی از رمان ها.باید روی تک تک جملاتش تعمق کرد . بعضی جمله ها حتی باید ۳ یا ۴ بار خونده بشه تا بتونیم درکش کنیم.خیلی از قسمت ها به وضوح جنبه ی آموزش روانکاوی داره. اگر قصد خوندن رمان سرگرم کننده دارید این کتاب و توصیه نمیکنم ولی اگر دوست دارید رمانی بخوید که ذهنتونو به چالش بکشه این کتاب عالیه.
یکی از زیباترین کتابهایی که خوندم. البته کتابهای دکتر یالوم حقیقتا زیباست و به طور بسیار جذابی تلفیقی از روان درمانی و داستان سرایی است. در کنار همه اینها اطلاعات عمومی بسیار خوبی به خواننده میده. توصیه میکنم کتاب درمان شوپنهاور و وقتی نیچه گریست و دروغگویی روی مبل رو هم حتما بخوانید.
واقعا بی نظیر بود... اولین کتابی بود که از یالوم میخونم و حالا میفهمم علت محبوبیتش رو. به جرئت میگم سال ها بود کتابی انقدر جذاب که نتونم زمین بذارم و دوروزه تموم کنم نخونده بودم. تعلیق هایی که در انتهای هر فصل بود رو دوست داشتم. اتفاقات با سرعت خوبی رخ می‌داد و دنیای درون و بیرون قهرمان های دو داستان موازی رمان رو میشد با جان و دل حس کرد. جالب تر اینجا بود که این رمان برگرفته از زندگی حقیقی «اسپینوزا» و «آلفرد روزنبرگ» است و اتفاقات مورد اشاره هم شاید بیش از ۷۰ درصد مستند هستن. باقی ش رو هم یالوم با توجه به تجربیات روانکاوی و قریحه خوب نویسندگی ش ساخته و پرداخته بود. ترجمه ش هم به نظرم بد نبود نیاز به پانویس های بیشتری داشت.
کتابهای یالوم همگی خوب هستند، ولی از لحاظ تاریخی و روانشناسی با ذهن بیمار یه نازی اشنا شدن که خیلی جالب بود. حقارت، بی توجهی در کودکی، منزوی بودن و عدم توجه از طرف جامعه و خیلی چیزهای دیگه دست به دست هم میده تا تاریخ ،مردمی رو کنار هم قرار بده که سرنوشت میلیونها نفر رو تغییر بدن. خیلی عجیبه که این فکر ضد یهود چطور توی المان اون زمان شکل گرفته ، این کینه سالیان دراز چطور خودشو بصورت یه نسل کشی نشون میده. واقعا وحشتناکه. این کتاب واسه کسایی که روانشناسی، تاریخ و فلسفه رو دوست دارن خیلی جذاب میتونه باشه.
یه کتاب عمیق درباره زندگی و عقاید دو نفر در دو بازه زمانی متفاوت,اسپینوزا که فیلسوف یهودی بود و با نظرلتش در مورد تناقضات در دین از جامعه یهود طرد شد,و یکی از دستیاران هیتلر که مشکلات روانی عمیقی داره و قصد داره با استفاده از نظرات اسپینوزا خودشو درمان کنه...هم داستان جذاب و گیراست,هم نکات فلسفی زیبایی داره و هم آموزش روان درمانی فوق العادست.مثل همه ی کتابای یالوم.
کتاب خیلی خوبیه از چند جهت. اول جریان روایی داستان که در دو قرن متفاوت پیش می‌ره که نه تنها هر کدوم روایت جذاب و پر مغزی هستن بلکه ارتباط و انسجام مفهومی بینشون هم خیلی حساب شده است. دوم اینکه از بعد روان شناسی، نویسنده تونسته خیلی منطقی یک ماجرای تاریخی رو با افزودنی های علم روانشناسی ترکیب کنه جوری که من کاملا می‌تونم ماجرای واقعی و تاریخی این قضیه رو مشابه همین چیزی که نویسنده خلق کرده تصور کنم. و آخر اینکه ترکیب روان شناسی و تاریخ با متون دو کتاب اسپینوزا و نامه های اون در کمال ظرافت انجام شده و خواننده میتونه فل سفه و تفکر اسپینوزا رو به راحتی از بطن تاریخ و روان شناسی ببینه و درک کنه!
از کتاب هاییه که خوندنش میتونه به درک و تحلیل آدم توی مسائل ایدئولوژیک کمک کنه. دو عقیده ی افراطی توی کتاب تصویر شده. یکی یهودیت افراطی و دیگری نژادپرستی ضد یهودیته. از کتاب های خوبی بود که خوندم. نکته ی جالبش برام این بود که اسپینوزا با وجود قوه ی تحلیل و منطق بالاش نطراتش در مورد زنان از مردم عادی اون زمان فراتر نرفت. شاید میشه گفت توی این زمینه خودش دچار تعصبی بود که وقتی نوعی دیگر از این تعصب (دینداری و خرافی گرایی) رو در مردم میدید رنج میکشید.
عالی و لذت‌بخش. یک رمان فلسفی روانشناختی تاریخی. خوندن کتابهای خوبی مثل کتابهای «اروین یالوم»، بالاترین لذت هستش برای من ، مثل نوشیدن نسکافه ای داغ در زمستان. (البته در پرانتز بگم: کسانی که با آثار دکتر اروین یالوم آشنایی ندارن؛ رمان «مسئله ی اسپینوزا» خاص و ویژه است. برای کسانیکه علاوه بر رمان؛ به فلسفه و روانشناسی علاقه دارند و کسانیکه دغدغه و سوال هایی بنیادی دارن، مناسبتره. از نام رمان هم مشخصه. رمان ساده تر و دلپذیری که برای آشنایی ی اولیه با دکتر اروین یالوم پیشنهاد میکنم: رمان «دروغگویی روی مبل» هست.)
در این رمان، به طور اجمالی میتوان با فلسفه اسپینوزا آشنا شد هر چند یالوم روان درمانگر اگزیستانسیال هست اما علاوه بر توضیح استدلالات اسپینوزا درباره خدا، به بخشی از فلسفه اسپینوزا که هر چند کم اما محتوایی اگزیستانسیال دارد پرداخته ، از دوران نازیسم هم اطلاعات مفیدی برای کسی که آشنایی با هیتلر و آلفرد روزنبرگ نداره میتونه ارائه کنه همراه با راهکارهای روانشناختی
