کتاب کسروی و تاریخ مشروطه ایران سهراب یزدانی نشر نی

«سهراب یزدانی» متولد سال ۱۳۲۸ در بندرانزلی است. دکتری جامعه‌شناسی سیاسی‌ خود را در سال ۱۳۶۱ از دانشگاه کیل انگلستان دریافت کرده است. او در حال حاضر دانشیار دانشگاه تربیت معلم است و به پژوهش و تألیف در حوزه‌های جامعه‌‌شناسی و سیاست می‌پردازد. آنچه در این کتاب آمده، جستجویی است در مجموعۀ دوجلدی تاریخ مشروطۀ ایران و تاریخ هیجده‌ساله آذربایجان نوشتۀ «احمد کسروی». بخش اول به زندگی کسروی در دورۀ انقلاب می‌پردازد و تأثیر حوادث آن دوره را بر شکل‌گیری اندیشۀ او بررسی می‌کند و ارزیابی کوتاهی شیوۀ تاریخ‌نویسی وی به دست می‌دهد و چگونگی نگارش تاریخ مشروطیت را تشریح می‌کند. بخش دوم به بررسی و تحلیل کتاب‌های تاریخ مشروطه ایران و تاریخ هیجده‌سالۀ آذربایجان اختصاص دارد. بخش سوم برآوردی کلی از این دو کتاب با این هدف که موضوع مرکزی آنها شناخته شود و مقام کتاب و نویسنده در تاریخ‌نگاری معاصر ایران مشخص شود. احمد کسروی چه در زندگی و چه در آثارش چهره‌ای بحث‌انگیز بوده است. او در رشته‌های گوناگون چون زبان‌شناسی، جغرافیای تاریخی، تفکر دینی و مسائل اجتماعی و سیاسی قلم زد. در همه این عرصه‌ها اندیشمندی سنت‌شکن و نوآور بود. اما پایداری شهرت علمی کسروی اعتبار نوشته‌های تاریخی اوست و پر ارج‌ترین پژوهش تاریخی وی بی‌گمان کتاب تاریخ مشروطه ایران است. کسروی که مشروطیت را بهترین نوع حکومت می‌دانست، برای شناساندن جنبش به هم‌میهنان خود تاریخ مشروطیت را نوشت. او برای روشن کردن حقایق تاریخی، نشان دادن سهم آزادی‌خواهان واقعی و فرصت‌طلبی میوه‌چینان دست به قلم برد. یکی از هدف‌های وی از نگارش تاریخ انقلاب، ترویج آگاهی اجتماعی بود. او می‌خواست ایرانیان خواب‌زدۀ عصر دیکتاتوری را با جنبشی اجتماعی که در راه آزادی و برای استقرار حکومت قانون برپا شده بود، آشنا سازد. در این کتاب تحلیل کسروی از ابعاد مختلف مشروطیت بررسی و بر پایه دانسته‌های جدید تاریخی ارزیابی می‌شود.