کتاب حاضر بر شناخت طیفی از فرایندهای زمانی همت میگمارد که در زندگی سیاسی معمولاند، در پی متمایزساختن فرایندهای گوناگونی است که در بازههای زمانی درخور توجه شکوفا میشوند، به دنبال شناسایی شرایطی است که بر اثر آنها بروز فرایندهای مختلف محتمل است و در پی نشاندادن اهمیت ابعاد زمانی زندگی اجتماعی است که برای شناخت رخدادهای سیاسی اهمیت دارد. برای انجام چنین کاری برآنم تا هزینه سنگینی را برملا سازم که غالبا علوم اجتماعی بر اثر غفلت از ابعاد زمانی عمیق فرایندهای اجتماعی واقعی متحمل میشود. خلاصه مطلوب آن است که این عبارت را که میگوید «تاریخ مهم است» و همواره گفته شده، اما بهندرت آزموده شده است، بهتفصیل بنمایانم.
درپیشگرفتن رویکردی تاریخی به تبیین اجتماعی در دوره پیدایش علوم اجتماعی از سوی بسیاری از بزرگان علوم اجتماعی ــ نظیر مارکس، توکویل و وبر تا پولانیی و شومپتر ــ تصادفی نیست. چنین موضعی ویژگی جذاب دوره گذر به تحلیل اجتماعی مدرن نبوده، بلکه منبع مهم بینشهای عمیق ایشان درباره ماهیت دنیای اجتماعی بوده است. التفات به زمانمندی سبب برجستهشدن ابعادی از زندگی اجتماعی میشود که اساسا از زاویه نگاه غیرتاریخی پنهان میمانند. جایدادن سیاست در بستر زمان میتواند هم تبیینهایی را که برای رخدادهای اجتماعی ارائه میکنیم و هم رخدادهایی که تبیینشان را ارزشمند مییابیم غنی سازد. بررسی نظاممند فرایندهایی که در بستر زمان شکوفا میشوند درخور جایگاهی محوری در علوم اجتماعی است.