کتاب داستان نوین در جهان اسلام رحیم رئیس نیا نشر انتشارات موسسه فرهنگی هنری کتاب مرجع

کتاب حاضر به چگونگی و پیدایش و سیر تحول داستان‌نویسی با تکیه بر داستان بلند و کوتاه در ایران، ترکیه، قفقاز و سرزمین‌های عربی می‌پردازد. در تمامی این سرزمین‌ها، داستان‌نویسی جدید تحت‌تأثیر ترجمه داستان‌های غربی و سفرنامه‌ها پا گرفت و رشد کرد و به‌تدریج، رمان‌های تاریخی شکل گرفتند. رمان‌های تاریخی با اینکه تحت‌تأثیر رمان‌های تاریخی غربی به‌وجود آمدند، اما در این سرزمین‌ها این نوع ادبی بازگوکننده و صورت جدیدی از قالب‌های سنّتی نظیر حکایت، مقامه و قصّه بود. در اثر پیشرفت اقتصادی - اجتماعی این جوامع، طبقه متوسط شهرنشین رشد کرد و چون داستان - به‌ویژه رمان - مناسب‌ترین نوع ادبی برای بیان اوضاح و احوال جدید بود، نخست در بین طبقه متوسط و به‌تدریج در میان عامه خوانندگان جای خود را پیدا و تثبیت کرد. در این کتاب، خواننده در کنار آشنایی با روند تحول داستان در این سرزمین‌ها، با سیر تقابل دو نیروی مهم، یعنی سنت و تجدد، آشنا می‌شود. در واقع تاریخ داستان‌نویسی در این سرزمین‌ها تاریخ تجدد ادبی است.