کتاب فرقۀ دموکرات آذربایجان سعاد پیرا نشر انتشارات موسسه فرهنگی هنری کتاب مرجع

سیدجعفر پیشه‌وری، سیاستمدار و روزنامه‌نگار قدیمی که روزنامۀ آژیر را منتشر می‌کرد، پس از سرخوردگی سیاسی به‌سبب اختلاف نظرش با حزب توده و نیز به‌سبب مخالفت عده‌ای از نمایندگان مجلس شورای ملی با اعتبار نامه‌اش در مجلس، پس از ملاقاتی با میرجعفر باقروف (دبیر اول حزب کمونیست آذربایجان شوروی)، طرح ایجاد فرقۀ دموکرات آذربایجان را بنا نهاد. باقروف، با همفکری کسانی چون حیدر حسین‌اف، صمد ورغون و میرزا ابراهیم‌اف، جریان قوم‌گرایی تندرویی را برای الحاق آذربایجان ایران به شوروی دنبال می‌کرد. آنان آذربایجان را ایالت واحدی می‌دانستند که به دو بخش آذربایجان جنوبی و شمالی یا «آزادشده» تجزیه شده بود، و معتقد بودند که باید این بی‌عدالتی را جبران کرد.