کتاب برای نشستن کنار تو نشر انتشارات نگاه

«برای نشستن کنار تو» مجموعه‌ای از غزل‌های شاعران در دوره‌های مختلف ایران، از زمان مشروطه تا امروز، است. این مجموعه، یک دیوان کوچک و شنیدنی از بهترین‌های غزل ادبیات ایران است. علاقه‌مندان به قالب شعری غزل و ادبیات کلاسیک و معاصر ایران، از شنیدن این کتاب لذت خواهند برد. در این مجموعه شعر، غزل‌هایی آمده که از لحاظ معنی و فرم به هم نزدیک هستند. این اثر با انتخاب‌ بهترین‌های ادبیات کهن و نوی ایران، می‌تواند گرمابخش محافل ادبی و خانوادگی باشد. کتاب برای نشستن کنار تو در سال 90 در انتشارات نگاه منتشر شده است.

درباره کتاب برای نشستن کنار تو

غزلیاتی که در این کتاب آمده، همه آینه‌ی تمام نمای غم‌ها و آرزوهای انسان معاصر است. از یک سو غزل‌هایی را می‌خوانیم که میراث‌دار ظرافت و استحکام سخن حافظ است و از سوی دیگر غزل‌هایی را داریم که شادی و اندوه انسان‌های دوران مدرن را نشان می‌دهد. غزل دیگر نه شعری ناب برای عشق‌ورزی به دلدار، که حالا نماینده‌ی فریادهای انسان‌های هم‌عصر شاعران است. این غزلیات، از دلنشین‌ترین و ماندگارترین نمونه‌های شعری این شاعران بزرگ انتخاب شده است. نگارنده‌ی کتاب، باتوجه به سبک و سلیقه‌ی شخصی، در انتخاب این اشعار، هم به فرم و هم محتوای این آثار توجه کرده است. اشعار این کتاب، کوتاه و موجز هستند و پیچیدگی کلامی و صور خیال در آن‌ها کمتر دیده می‌شود. به همین دلیل، مخاطب بدون تعمق در کلام این غزل‌ها، می‌تواند به‌آسانی معنی آن‌ها را درک کند.

شریفی کوشیده تا در این کتاب غزلیاتی را گردآوری کند که زبانی پیراسته دارند و محتوای معتدل و به‌هنجاری را به مخاطب منتقل می‌کنند. تمام این غزل‌ها از زبانی تازه و باطراوت برخوردار هستند و شاعران مضامین ناب و دلنشین را در آن‌ها بیان کرده‌اند. در میان شمار زیاد غزل‌سرایان معاصر، سعی شده تا در این اثر، اشعار شاعرانی انتخاب شود که در عین وفاداری به اصول کهن غزل، ویژگی‌های معاصر بودن را هم دارند و حضور فعال عواطف و اندیشه را در آثار خود حفظ کرده‌اند. غزل که روزی بر اثر نیاز تاریخی و هنری عصر فئودالیسم در ایران شکل گرفته است، بستری بوده تا شاعران و اندیشمنادان بتوانند در آن احساس و اندیشه را با هم همراه کنند. اما همین غزل امروز عرصه‌ی تنگی شده که چندان مجالی برای انتقال مفاهیم هول‌آور جهان معاصر ندارد. به این ترتیب تنها شاعرانی می‌توانند در غزل‌سرایی سرآمد باشند که هوش و جسارت را توامان داشته باشند و آن‌قدر به قالب‌ غزل آشنایی داشته باشند که بتوانند از امکانات آن، هرچند محدود، برای قالب‌شکنی و بیان اندیشه‌های عمیق خود استفاده کنند.

فیض شریفی در ابتدای این کتاب مقدمه‌ای پرمحتوا و خواندنی به نام «تک مضراب‌هایی بر سیر غزل در شعر فارسی از آغاز تا امروز» نوشته است. این مقدمه درباره‌ی تاریخ غزل در ایران و ویژگی‌های آن است. پس از مقدمه‌ی گردآورنده‌ی کتاب، این مجموعه به سه بخش تقسیم می‌شود، «شاعران دوره‌ی بازگشت»، «شاعران دوره‌ی مشروطیت» و «غزل‌های نیمایی و بعد از نیما». در دوران بازگشت، غزل شاعرانی مانند «صفای اصفهانی»، «حبیب خراسانی» و «رفعت سمنانی» را می‌خوانیم. دوران مشروطه شامل غزلیات شعرایی مانند «محمد تقی بهار»، «عارف قزوینی»، «ابوالقاسم لاهوتی» و «محمد فرخی یزدی» می‌شود. بخش پایانی کتاب با شعری از نیما آغاز می‌شود. «شهریار»، «پروین اعتصامی»، «رهی معیری» و «محمود ثنایی» در کنار شاعران متاخرتر مانند «اخوان ثالث»، «نادر نادرپور»، «احمد شاملو» و «منوچهر نیستانی» از دیگر شاعران این بخش هستند. انتخاب شعر و تدوین مطالب این کتاب بر اساس سال زندگی شاعران تنظیم شده است. به این ترتیب می‌توان سیر تحول این قالب شعری کهن را از سده‌های پیش تا امروز به خوبی بررسی کرد.

درباره فیض شریفی

فیض شریفی منتقد، مترجم و نویسنده‌ی متولد سال 1330 است. او یکی از پرکارترین چهره‌های ادبیات معاصر ایران در زمینه‌ی نقد شعر است که فقط 15 جلد از آن‌ها تحت مجموعه‌ی «شعر زمان ما» نوشته شده است. او با دانش عمیقی که از زبان فارسی و شعر کهن و نوی فارسی دارد، آثار بسیاری از شاعران قدیمی و جدید را بررسی کرده است. شریفی نقش زیادی در بازنمایی درست و منصفانه‌ی خیلی از شاعران و آثارشان به مخاطبان داشته است. او در مجموعه‌ی شعر زمان ما آثار شاعرانی مانند «سیمین بهبهانی»، «شفیعی کدکنی»، «حسین منزوی»، «شمس لنگرودی» معرفی و بررسی کرده است.

در بخشی از کتاب برای نشستن کنار تو می‌خوانیم

مهدی حمیدی شیرازی
قو

شنیدم كه چون قوی زیبا بمیرد
فریبنده زاد و فریبا بمیرد

شب مرگ تنها نشیند به موجی
رود گوشه‌ای دور و تنها بمیرد

در آن گوشه چندان غزل خواند آن شب
كه خود در ميان غزل‌ها بمیرد

گروهی بر آنند كاین مرغ شیدا
كجا عاشقی كرد؛ آنجا بمیرد

شب مرگ از بيم آنجا شتابد
كه از مرگ غافل شود تا بمیرد

من این نكته گیرم كه باور نكردم
ندیدم كه قویی به صحرا بمیرد

چو روزی از آغوش دریا برآمد
شبی هم در آغوش دریا بمیرد

تو دریای من بودی آغوش واكن
كه می‌خواهد این قوی زیبا بمیرد

شراب نور

سیمین بهبهانی

ستاره دیده فرو بست و آرمید بیا
شراب نور به رگهای شب دوید بیا

ز بس به دامن شب اشک انتظارم ریخت
گل سپیده شکفت و سحر دمید بیا

شهاب یاد تو در آسمان خاطر من
پیاپی از همه سو خطّ زر کشید بیا

ز بس نشستم و با شب حدیث غم گقتم
ز غصه رنگ من و رنگ شب پرید بیا

به وقت مرگم اگر تازه میکنی دیدار
به هوش باش که هنگام آن رسید بیا

به گام های کسان می برم گمان که تویی
دلم ز سینه برون شد ز بس تپید بیا

نیامدی که فلک خوشه خوشه پروین داشت
کنون که دست سحر دانه دانه چید بیا

امید خاطر سیمین دل شکسته تویی
مرا مخواه ازین بیش ناامید بیا