کتاب توهم بزرگ نشر نی

توهم بزرگ اثر یکی از تحسین‌شده‌ترین فیلمسازان فرانسوی و از طلایه‌داران مکتب رئالیسم شاعرانه در سینمای فرانسه، در کنار قاعده بازی ( ۱۹۳۹ ) از شاهکارهای ژان رنوار و سینمای جهان محسوب می‌شود. طرح داستانی ساده و آشنای آن شبیه بسیاری از فیلم‌های ژانر موسوم به «فرار از زندان» است، اما رنوار ــ که آن را ماجرایی «کاملاً واقعی» براساس تجربه‌های دوستانش در جریان جنگ جهانی اول خوانده ــ توهم بزرگ را تبدیل به یک بیانه ضدجنگ کرده است؛ هرچند رنوار، جنگ جهانی اول را «جنگ مردم بافرهنگ و جنگ جنتلمن‌ها» توصیف می‌کند. البته توهم بزرگ فقط یک بیانیه ضدجنگ بر بستر یک ماجرای «فرار از زندان» نیست، بلکه یک بررسی انسان‌شناسانه و تحلیلی از روابط طبقات اجتماعی بر بستر روابط زندانیان است؛ همان جنبه‌ای که بیش‌ترین سهم را در تبدیل شدن توهم بزرگ به یک شاهکار داشته است.