کتاب قشربندی اجتماعی در بلوچستان اثر داریوش مبارکی نشر نی

کتاب قشربندی اجتماعی در بلوچستان نوشته داریوش مبارکی، یک کتاب خواندنی و کاربردی برای کسانی است که به مطالب هم‌زمان پژوهشی و روایتی درباره زندگی اجتماعی در بلوچستان علاقه دارند. این کتاب درباره کشاکش‌های تاریخی، زیربنای اقتصادی و مناسبت‌های قدرت محلی خوانین تا قشربندی نوین بلوچستان در سال‌های اخیر است.

کتاب دارای ساختار منظم و 8 فصل است و هر فصل با بررسی تاریخی و اجتماعی به یک بعد از نظام قشربندی بلوچستان می‌پردازد. از جمله مباحث کتاب، مسائل جامعه‌شناسی مربوط به نقش اراضی و خوانین در نظام کهن و تاثیر انقلاب 1357 بر اجتماع بلوچستان هستند. این مجموعه تلاش کرده است تصویری جامع از نابرابری اجتماعی بلوچ‌ها در ایران ارائه دهد که هم از دید تاریخ‌شناسی و هم جامعه‌شناسی جالب توجه است.

خلاصه کتاب قشربندی اجتماعی در بلوچستان اثر داریوش مبارکی

این کتاب صرفا یک کتاب جامعه‌شناسی خشک و تئوری نیست، بلکه روایتی از تاریخ طولانی نابرابری، قدرت، اقتصاد و تغییرات اجتماعی در یکی از مهم‌ترین مناطق ایرانی یعنی بلوچستان است. نویسنده معتقد است ساختار قشربندی در بلوچستان یک طبقه‌بندی ساده و معمولی نیست و تحت تاثیر روابط قبیله‌ای، مالکیت زمین، مناسبات خوانین، دولت مرکزی و محرومیت ساختار در طی سال‌ها شکل گرفته است.

در ابتدای کتاب، ریشه‌های قشربندی در بلوچستان در دوره قاجار و پیشامدرن بررسی شده است. نویسنده نشان می‌دهد که چگونه خوانین و سران قبایل، هم رهبری سیاسی و هم اقتصاد را در دست داشته‌اند و کنترل این افراد بر منابع طبیعی و زمین‌های کشوری چگونه باعث قدرت‌ سیاسی و آن‌ها شده است. نویسنده بیان می‌کند فقط معیار قومیت و مذهب در قشربندی دخیل نیستند و معیارهایی مانند جغرافیا، اقتصاد و روابط اجتماعی نیز بر هویت طبقاتی اثر گذاشته‌اند.

در ادامه کتاب وارد دوره مدرن و پهلوی می‌شود و دگرگونی خوانین تحت تاثیر اصلاحات اداری، توسعه ساختار حکمرانی و ارتش نشان داده می‌شود. نویسنده معتقد است که این اصلاحات نیز به برابری در بلوچستان منجر نشدند و صرفا یک جابه‌جایی در قدرت شکل داد.

یکی از مهم‌ترین بخش‌های کتاب مربوط به فصل‌های بعد از انقلاب 1357 است. نویسنده در این بخش‌ درباره بازتعریف نظام قشربندی بلوچستان تحت تاثیر اجتماع، سیاست و فرهنگ جدید حرف می‌زند و به این نکته می‌پردازد که برای فهم تغییرات اجتماعی باید به استمرار و گسست به‌طور هم‌زمان نگاه کرد. به‌طور کلی، قشربندی بلوچستان یک نوع تاریخ زنده اجتماعی است و این کتاب از نشر نی تلاش کرده است تا یادآوری کند نابرابری‌های امروز، ریشه در گذشته دارند و هر تغییری نیازمند شناخت دقیق ریشه‌هاست.

معرفی نویسنده کتاب قشربندی اجتماعی در بلوچستان داریوش مبارکی

داریوش مبارکی، نویسنده و پژوهشگر و فارغ‌التحصیل رشته جامعه‌شناسی است. او از کودکی در نظام قشربندی بلوچستان بزرگ شده است، تلاش کرده است تا پژوهش‌های کاربردی و معتبری در این زمینه انجام دهد. زمینه تخصصی او، قشربندی بلوچستان و تحولات تاریخی و اجتماعی این منطقه است. او علاوه‌بر کتاب قشربندی اجتماعی در بلوچستان، چندین مقاله نیز نوشته است.

چرا باید کتاب قشربندی اجتماعی در بلوچستان را بخوانیم؟

اگر علاقه دارید درباره ساختار و زمینه نابرابری‌های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی در بلوچستان بدانید، این کتاب با یک بررسی عمیق به شما در این زمینه کمک می‌کند. همچنین، این کتاب توسط یک نویسنده‌ای نوشته شده است که در دل این نابرابری‌ها زندگی کرده است و روایت‌های واقعی و ملموسی را در این باره بیان می‌کند تا درک علت‌های جامعه‌شناسی این سیستم را راحت‌تر کند.

همچنین، این کتاب برای دانشجویان و پژوهشگران در زمینه قشربندی و نابرابری‌های قومیتی کمک‌کننده است و می‌تواند در مطالعات آن‌ها به‌عنوان یک منبع معتبر استفاده شود. این اثر، نمونه‌ای خوب از تلفیق تحلیل‌های تخصصی جامعه‌شناسی و مثال‌های واقعی است.

کتاب قشربندی اجتماعی در بلوچستان به چه کسانی پیشنهاد می‌شود؟

این کتاب مناسب برای هر کسی است که به جامعه‌شناسی و تاریخ علاقه دارد؛ اما به‌طور خاص به افراد زیر توصیه می‌شود:

·   دانشجویان و پژوهشگران جامعه شناسی، تاریخ و مطالعات منطقه‌ای؛

·   فعالان و کارشناسان توسعه منطقه‌ای و سیاست‌گذاران؛

·   علاقه‌مندان به تاریخ محلی ایران، قومیت‌شناسی و تحولات اجتماعی و سیاسی ایران معاصر.

بخشی از کتاب قشربندی اجتماعی در بلوچستان

در ادامه با مطالعه بخشی از متن کتاب قشربندی اجتماعی در بلوچستان می‌توانید درباره تهیه آن به‌صورت مطمئن تصمیم بگیرید:

 آلن بیرو در تعریف نظام قشربندی از نوع کاست می‌نویسد:

کاست عبارت است از گروه اجتماعی بسته‌ای که شکل ازدواج در آن به‌صورت درون‌همسری است و افراد وابسته به کاست دارای مشاغل، اعتقادات و همچنین آداب، مناسک و سنن خاص و ویژه‌ای هستند. در این نظام هیچ‌کس نمی‌تواند از کاستی به کاست دیگر راه یابد. انسان‌ها در یک کاست متواد می‌شوند و تا پایان حیات خود در آن کاست باقی می‌مانند، بدون تغییر یا تحرک کاستی.

همچنین ژان شوالیه و آلن گربران درباره کاست می‌نویسند:

کاست یک سازمان اجتماعی از نوع آریایی است که دارای وظایف خاصی است. کاست همان‌قدر به اعمال و شعائر مذهبی مربوط می‌شود که به اعمال اجتماعی و فردی، زیرا درهم‌تافتگی و پیچیدگی یک فرد ریزنگاره یک اجتماع است. کاست در نظام روحانی با آداب باطنی یا ذهنی مرتبط است؛ در مقام شاهانه یا آداب و اعمال حکومتی با عدالت‌محوری و قدرت‌مداری؛ در موارد اقتصادی، تجاری و کشاورزی با اعمال تولیدی و مبادلاتی و در کارهای پست، با نازل‌ترین اعمال رابطه دارد.

پیشنهادهایی برای دوستداران کتاب

اگر از کتاب‌هایی با موضوع جامعه‌شناسی و تاریخ مانند کتاب قشربندی اجتماعی در بلوچستان لذت می‌برید، کتاب‌های زیر را از دست ندهید:

·   کتاب طبقه و قشربندی اجتماعی از نشر نی

·   کتاب اندیشه نوسازی در ایران از نشر دانشگاه تهران

·   کتاب سیری در تاریخ بلوچستان از نشر آذربرزین