کتاب جزیره مثنوی نشر نوین کتاب - نسخه صوتی

در حکایت «دوستی دو پرنده ناهمجنس» ماجرا از زبان فرزانه‌ای دانا روایت می‌شود که می‌گوید: «روزی در بیابان زاغی را دیدم که در کنار لک‌لکی در حال پرواز بود. این صحنه مرا شگفت‌زده کرد و با خود اندیشیدم که چه دلیلی می‌تواند باعث این همراهی عجیب شود؟ چه وجه اشتراکی میان این دو موجود وجود دارد؟ به همین خاطر به جستجوی این موضوع پرداختم و وقتی به آن دو نزدیک شدم، متوجه شدم که هر دوی آنها لنگ هستند.»

این روایت از استاد فروزانفر در متن عربی «احیاء العلوم» نقل شده است. ملک بن دینار می‌گوید: «آدمیان نیز مانند پرندگان هستند. دو پرنده هرگز هم‌پرواز نمی‌شوند مگر آنکه پیوندی میان آنها وجود داشته باشد. روزی کلاغی را دیدم که با کبوتری در حال پرواز بود و این موضوع مرا شگفت‌زده کرد. چگونه ممکن است این دو که نه همجنس و نه هم‌شکل هستند، با یکدیگر همراه باشند؟ اما وقتی آن دو به پرواز درآمدند، متوجه شدم که هر دوی آنها لنگ هستند.»

مولانا در این حکایت به مسئله تقارن و تجانس اشاره می‌کند. او می‌گوید: اگر موجودی برتر با موجودی فروتر همدوش و همراه شود، حتماً از جنبه‌ای با هم نقطه مشترکی پیدا کرده‌اند. اگر روح انسان دچار آسیب و ضعف شود، ممکن است با فرومایگان که طبعی زمینی دارند، هم‌نوا و هم‌ساز شود.

در حکایت دیگر، حکایت «عیادت رفتن حضرت رسول» یکی از صحابه در بستر بیماری افتاده بود. پیامبر (ص) به عیادت او رفت. به محض اینکه بیمار چهره نورانی رسول الله (ص) را دید، درد و رنجش به طرز شگفت‌انگیزی کاهش یافت و با شکرگزاری به درگاه خداوند، بیماری و کسالت خود را به عنوان موهبتی الهی تلقی کرد. او به خاطر این بیماری، توفیق دیدار پیامبر (ص) را در خانه‌اش پیدا کرده بود.

پیامبر (ص) در حین احوالپرسی از او پرسید: «در زمان غلبه نفس اماره، چه دعایی به زبان آوردی؟» بیمار در ابتدا نتوانست به یاد آورد که چه دعایی کرده است، اما با مدد از همت و تفکر، به یاد آورد که در آن لحظات سخت، از خداوند طلب یاری کرده و دعا کرده بود که او را در این آزمون قوی‌تر سازد و به صبر و شکیبایی هدایت کند.

تعریف مفصل این حکایت را می‌توانید از زبان علیرضا شریعتی در مجموعه جزیره مثنوی بشنوید!

 این حکایت نشان‌دهنده تأثیر دعا و ارتباط با خداوند در زمان‌های دشوار است و همچنین اهمیت حضور و دلجویی پیامبر (ص) از مومنان را به تصویر می‌کشد.