کتاب تاریخ مردم ایران جلد 2 نشر انتشارات امیرکبیر

جلد دوم کتاب به بررسی تاریخ ایران پس از ورود اسلام می‌پردازد و از فتح ایران توسط مسلمانان آغاز می‌شود. نویسنده ضمن اشاره به خلافت خلفای راشدین، امویان و عباسیان، به شکل‌گیری سلسله‌های ایرانی همچون طاهریان، علویان طبرستان، سامانیان، صفاریان، غزنویان و سلجوقیان پرداخته است. همچنین، جنبش‌های فکری و اجتماعی نظیر نهضت‌های شیعی، قیام‌های خارجیان و جنبش‌های مزدکی در این دوره بررسی شده‌اند.

در جلد دوم علاوه بر تاریخ سیاسی، به تحولات فرهنگی و فکری ایران در دوران اسلامی نیز توجه دارد. موضوعاتی مانند:

تصوف و کلام اسلامی: گسترش تصوف و ظهور فرقه‌های مذهبی.

فلسفه و علوم اسلامی: ظهور دانشمندانی مانند فارابی و ابن‌سینا.

ادبیات فارسی: رشد زبان فارسی و تأثیر آن بر فرهنگ ایرانی.

جغرافیای تاریخی ایران: توصیف شهرها، راه‌ها و ساختارهای اقتصادی.

یکی از نقاط قوت این اثر، نگاه تحلیلی نویسنده به تاریخ است. زرین‌کوب به‌جای ارائه صرف رویدادها، تلاش می‌کند ساختارهای اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی را بررسی کند و تاریخ اساطیری را به تاریخ مستند پیوند دهد. این رویکرد کتاب را از یک روایت تاریخی ساده فراتر برده و آن را به اثری جامع و تحلیلی تبدیل کرده است.