کتاب انقراض ششم نشر ثالث

وقتی کتابی جایزه‌ی پولیتزر را از آن خود می‌کند، باید آن را جدی گرفت؛ کتاب انقراض ششم، یک تاریخ غیرطبیعی (The Sixth Extinction: An Unnatural History) به قلم الیزابت کُلبرت (Elizabeth Kolbert) یکی از آن کتاب‌هاست. این کتاب جذاب و خواندنی شرایط زیستی امروز روی زمین را زیر ذره‌بین خود قرار داده و از خطرات گسترده‌ای که به دلیل فعالیت‌های صنعتی انسان‌ها سخن می‌گوید. این نویسنده مختصری از حیات روی زمین در طول تاریخ طبیعی را ارائه می‌دهد و از پنج انقراض بزرگی که روی زمین رخ‌داده، روایتی جذاب ارائه می‌دهد. کلبرت سپس به ویران شدن طبیعت و محیط‌زیست به دست تمدن بشری می‌پردازد و به‌صراحت می‌گوید ما در مسیر انقراض حیات در زمین هستیم.

این کتاب را چندین مترجم و ناشر در ایران منتشر کرده است. کتاب حاضر را مترجم توانمند نیک گرگین به فارسی برگرداننده و نشر ثالث منتشر کرده است. این کتاب را می‌توان در زمره‌ی ترویج علم و آگاهی‌بخشی به عموم قلمداد کرد.

درباره‌ی نویسنده‌ی کتاب انقراض ششم

خانم الیزابت کلبرت نویسنده و خبرنگار آمریکایی است که در سال ۱۹۶۱ در نیویورک به دنیا آمد. او در دانشگاه ییل ادبیات انگلیسی خوانده است. پس از فارغ‌التحصیلی به‌عنوان فریلنسر شروع به همکاری با نیویورک‌تایمز می‌کند. پس از چند سال کار با نشریات مختلف مانند مترو دسک (Metro desk) به‌عنوان نویسنده رسمی به نیویورکر (The New yorker) پیوست. این نویسنده بسیار پرکار بوده و چهار کتاب و ده‌ها مقاله و گزارش را به رشته‌ی تحریر درآورده است. قریب به‌اتفاق کتاب‌ها و نوشته‌های وی را می‌توان در دسته‌بندی دانش و ترویج علم برای عامه قرار داد. کلبرت جوایز و موقعیت‌های پژوهشی بسیاری را از آن خود کرده است که می‌توان به فلوشیپ گوگنهایم و جایزه‌ی پولیتزر ۲۰۱۵ اشاره کرد.

سه دلیل برای آنکه چرا باید کتاب انقراض ششم را بخوانیم

• همه‌ی علاقه‌مندان به طبیعت، محیط‌زیست و حیات روی زمین، به منابع خوبی برای شناخت آن نیاز دارند. این کتاب با قلمی جذاب و دقیق این موضوع را پیش برده است.
• در کره‌ی زمین بارها انقراض کوچک و بزرگ گونه‌های مختلف جانوری رخ‌داده است. نویسنده به‌خوبی این موضوع علمی مهم را طرح و بررسی کرده است.
• مسائلی چون آلودگی‌های محیط زیستی، گرمایش جهانی، تخریب جنگل‌ها و ده‌ها مسئله‌ی دیگر کل حیات روی زمین را تهدید می‌کند، باید عوامل و منابع تخریب طبیعت را شناخت و با رفتار مسئولانه از آن جلوگیری کرد. زیرا آلودگی و رفتار پرخطر بشر نه فقط محیط‌زیست و حیات‌وحش را، بلکه تغذیه، زیست و همه‌ی امور انسان‌ها تهدید می‌کند. این کتاب از احتمال انقراض خودمان و اینکه تنها  یک زمین داریم، سخن می‌گوید.

در بخشی از کتاب انقراض ششم می‌خوانیم

بنابراین، اگر به قورباغه‌های طلایی در مرکز حفاظتی اجازه داده می‌شد تا به تپه‌های واقعی اطراف ال واله برگردند، بیمار می‌شدند و از بین می‌رفتند (اگرچه قارچ‌ها می‌توانند با مواد سفیدکننده نابود شوند، اما ضدعفونی‌کردن تمام جنگل غیرممکن بود.) ‏ با هرکسی که در مرکز حفاظتی صحبت می‌کردم، می‌گفت هدف مرکز نگهداری از حیوانات تا زمانی است که بتوانند آزاد شوند و حیات را به جنگل‌ها بازگردانند. اما همه می‌دانستند که حتی تصورش هم غیرممکن است.

پاول کرامپ خزنده شناس از باغ‌وحش هیوستون که پروژه آبشار را هدایت می‌کرد‌ گفت: ‏ «باید امیدوار باشیم که همه چیز به شکلی با هم جفت‌وجور شود. همه ما امیدوار شدیم که اتفاقی بیفتد تا بتوانیم همه چیز را هدایت کنیم، و همه چیز به حالت اول خود بازگردد. اما این گفته من الان کاملاً احمقانه به نظر می‌رسد.»

گریفیث می‌گفت: «نکته این است که بتوانیم همه چیز را به حالت اولش بازگردانیم، و من این را یک خیال‌بافی می‌دانم.»

وقتی قارچ دیگچه‌ای سراسر واله را پوشاند، از پا ننشست و به پیشروی به سمت شرق ادامه داد۔ اما از سمت مخالف، یعنی کلمبیا هم به پاناما نفوذ ‎ کرد. بی‌دی از ارتفاعات آمریکای جنوبی منتشر شد و درادامه ساحل شرقی استرالیا را هم فراگرفت، سپس از نیوزیلند و تاسمانی هم گذشت.

چهار پیشنهاد برای خوانندگان کتاب انقراض ششم

درک مسائل پیرامون محیط‌زیست و حیات در زمین و خطرات پیرامون آن، به پیوستگی در مطالعه نیاز دارد. همچنین اگر این کتاب ارزشمند را جذاب و خواندنی یافتید و از علاقه‌مندان دانش‌های مرتبط به محیط‌زیست و آلودگی‌های محیطی هستید لازم است که حیات روی زمین و تکامل و پیچیدگی را بهتر بشناسید. کتاب‌های فراوانی برای خواندن به فارسی در دسترس قرار دارد. برای نمونه چهار کتاب را برای مطالعه پیشنهاد می‌کنیم:

• کتاب چارلز داروین و انقلاب تکامل اثر ربکا استفف و با ترجمه‌ی صمد غلامی و نسرین نعمتی انتشاریافته از سوی نشر رمز
• کتاب تحسین‌شده‌ی سیری در نظریه‌ی پیچیدگی نوشته‌ی ملانی میچل و به ترجمه‌ی رضا امیررحیمی از نشر نو
• کتاب تکامل انسان، به نویسندگی برنارد وود و ترجمه ی فرهاد رضایی و منتشر شده از سوی نشر سینا
• کتاب خواندنی ظهور و سقوط دایناسورها از استیو بروسانی، مترجم نرگس کریمیان و ناشر انتشارات فاطمی