انقلاب به معنای دگرگونی است؛ انقلابها اگرچه اغلب ناگهان شعله میکشند و در مدت زمان کوتاهی تغییرات عظیم ایجاد میکنند اما یک شبه به وجود نیامدهاند. هر رویداد بزرگی به وقوع میپیوندد ریشههای عمیقی دارد. سالها درد و رنج و عقدههای مردم روسیه و قیامهای بردگان وکارگران ذره ذره روی هم جمع شد تا اینکه سال 1917 انقلابی را رقم زد که تزار و خانوادهاش را به کام مرگ کشید و مسیر تاریخ روسیه را تغییر داد. هرچند انقلاب بلشویکی نتوانست سرزمین رویایی را برای مردم روسیه بسازد اما درسهای زیادی برای مردم سراسر جهان در خود دارد. جان دان نویسندهی آمریکایی کتاب انقلاب روسیه را دربارهی این تحول عظیم نوشته است و این تحول تاریخی را به شکلی جذاب به تصویر کشیده است.
انقلاب 1917 روسیه انقلابی علیه سرمایهداری و نظام طبقاتی روسیه بود. این انقلاب در دو مرحله اتفاق افتاده است. مرحلهی اول انقلاب، فوریهی سال 1917 رخ داد که طی آن تزار نیکلای دوم از سلطنت خلع شد و دولت موقت به سرگردگی «گئورگی لووف» و «الکساندر کرنسکی» به قدرت رسید.
مرحلهی دوم انقلاب که بلشویکها به رهبری لنین آن را هدایت کردند، همان انقلابی است که به انقلاب اکتبر روسیه شهرت یافته و طی آن دولت موقت سقوط کرد و لنین به قدرت رسید. در پی این انقلاب جنگهای داخلی در روسیه اتفاق افتاد و سال 1922 رسما اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی شکل گرفت و تا سال 1991 پابرجا ماند.
کتاب انقلاب روسیه اولین بار سال 1994 در آمریکا منتشر شد. انتشار این کتاب را انتشارات لیوسنت به عهده داشت. انقلاب روسیه تنها یک اثر تحقیقی برای بررسی انقلاب نیست بلکه تمام اتفاقات بزرگ و نیز شخصیتهایی را که در رخداد انقلاب روسیه نقشداشتهاند را معرفی میکند. این کتاب حاوی بیش از صدتصویر و دهها گلچین از گزارشهای دسته اول دربارهی افرادی است که جان خود را در حوادث انقلاب از دست دادهاند.
کتاب جان دان جزئیات خسته کننده و تکراری را روایت نمیکند بلکه بیشتر پر از مثالها و روایتهای آدمهای مختلف است. همین باعث شده است این کتاب برای هرکسی که کمی به تاریخ علاقهمند باشد مناسب باشد.
اتحاد جماهیر شوروری سال 1991 از بین رفت و دیگر خبری از این ابرقدرت کمونیستی نبود. جان دان این کتاب را سه سال پس از فروپاشی شوروی و زمانی که هنوز میان مناطق این کشور درگیری وجود داشت، نوشت. او کتابش را با سوالی به پایان میبرد که آن زمان بی جواب بود: «آیا ملل اتحاد جماهیر شوروی سابق خواهند توانست به رویاهای انقلابیون اولیه جامه عمل بپوشانند و کشوری بسازند که خواست تمام مردم باشد یا نه، هنوز بی جواب است.» خواننده امروز، 25 سال پس از آن تاریخ میتواند حتما میتواند به این پرسش پاسخ دهد.
کتاب انقلاب روسیه با گاهشماری آغاز میشود که حوادث انقلاب را از دههی سوم قرن نوزدهم تا سال انقلاب بیان میکند. این گاهشمار از اولین تلاشها برای سرنگونی تراز نیکولای اول آغاز میشود و تا قتل راسپوتین را به طور خلاصه و فهرست وار روایت میکند.
در ادامه کتاب از یک پیشگفتار و یک پسگفتار و هشت فصل اصلی تشکیل شده است. این پیشگفتار به حقیقت تلخی را بیان میکند. مردم روسیه برای عبور از اختلاف طبقاتی و ظلمی که در زمان تزار به آنها روا داشته میشد انقلاب کردند، اما آنچه به دست آوردند حکومتی خشن و دیکتاتور به رهبری مردی به نام «ولادیمیر ایلیچ اولیانوف» ملقب به لنین بود. بلشویکها زمانی که حکومت را در روسیه به دست گرفتند و فلسفهی کمونیسم را پیاده سازی کردند چیزی جز رنج، سختی و مرگ برای مردم نداشتند.
نویسنده پس از این پیشگفتار فصلهای اصلی کتاب را آورده است. عنوان این فصلها به این شرح است: زندگی در دوران تزارها، بذرهای انقلاب، تب و تاب علنی: انقلاب اول، جنگ بزرگ و راهب دیوانه(اشاره به راسپوتین دارد که کتابی دربارهی او به همین نام در فیدیبو موجود است)، بازگشت تبعیدی، انقلاب دوم، روسیه در جنگ با خویش و تحریف اهداف انقلاب.
پسگفتار کتاب به میراث انقلاب اختصاص یافته است؛ کشوری کمونیستی که به یکی از ابرقدرتهای جهان تبدیل شد و تا سالها نقش مهمی در معادلات جهانی ایفا کرد.
جان دان در پایان کتابش منابع و مراجع زیادی را آورده است که خوانندهی علاقهمند به انقلاب روسیه میتواند با مراجعه به آنها به اطلاعات بسیار خوبی دربارهی بزرگترین انقلاب کمونیستی جهان دست یابد و حتی اطلاعات این کتاب را اعتبار سنجی کند.
جان دان نویسنده روزنامه نگار آمریکایی ساکن ایالت فلوریداست. او بیش از 350 مقاله در بیش از 20 مجله نوشته است و تولید محتوای آثار سمعی و بصری آثار زیادی را بر عهده داشته است. او دربارهی شغلش گفته است: «من بیشتر زندگی بزرگسالیام را به عنوان نویسنده و مربی در سطح حرفهای کار کردهام. سبکهای مختلفی را در نوشتن برگزیدهام و در بیشتر آنها موفق بودهام اما بیشتر مواقع به سمت نوشتن نوشتههای غیر داستانی کشیده شدهام؛ زیرا همیشه از جمعآوری مطالب دربارهی موضوعاتی که کنجکاویام را برمیانگیزند لذت بردهام. من دوست دارم از قلمم استفاده کنم تا آنچه را آموختهام با شور واشتیاق به دیگران انتقال دهم.»
جان دان کتابهای زیادی نیز با موضوعات مختلف نوشته است که بسیاری از آنها موضوعات تاریخی را در بر میگیرد. از میان کتابهای این نویسنده میتوان انقلاب روسیه، «گسترش اسلام»، «عصر روشنگری» و «پیدایش هند نوین» را نام برد که در ایران ترجمه و منتشر شدهاند. کتابهای «عصر روشنگری» و «پیدایش هند نوین» در فیدیبو قابل دانلودند.
انقلاب روسیه موضوعی است که میتوان دربارهاش صدها کتاب نوشت و از زوایای مختلفی به آن پرداخت. نویسندگان زیادی در سراسر دنیا دربارهی این تحول تاریخی آثار ارزشمند زیادی را خلق کردهاند. تعداد زیادی از این آثار در ایران ترجمه و منتشر شدهاند. یکی از کتابهای بسیار مهم دربارهی انقلاب روسیه کتاب «تاریخ انقلاب روسیه» اثر لئون تروتسکی، بنیانگذار ارتش سرخ شوروی و از رهبران حزب کمونیست شوروی است. تروتسکی این کتاب را در دههی چهارم قرن بیستم، هنگامی که در تبعید به سر مییرد، نوشت. سعید باستانی این کتاب را به فارسی برگردانده است.
کتاب قابل توجه دیگری که با موضوع انقلاب روسیه در ایران ترجمه و منتشر شده است کتاب دو جلدی «تراژدی مردم؛ انقلاب روسیه 1891-1924» نوشتهی اورلاندو فایجس است که نشر نی در ایران منتشر کرده است.
از میان کتابهای دیگری که دربارهی این رویداد بزرگ تاریخی در بازار کتاب ایران موجود است میتوان به کتابهای «انقلاب 1917 روسیه؛ خاطرات شخصی» نوشتهی سوخانوف، «ده روزی که دنیا را تکان داد» نوشتهی جان رید نویسندهی امریکایی و «در میان انقلاب روسیه» اثر آلبرت ویلیامز اشاره کرد.
کتاب انقلاب روسیه کتاب بیست وششم از مجموعه تاریخ جهان است. کتابهای این مجموعه به انقلابها و تحولات تاریخی بزرگ جهان پرداخته است و اسطورههای یونان و روم تا انقلابهایی مانند انقلاب مشروطهی ایران و بسیاری از انقلابهای اروپایی را در برمیگیرد. ناشر این مجموعه انتشارات ققنوس است.
کتاب انقلاب روسیه را «سهیل سُمّی» به فارسی برگردانده است. خرید و دانلود کتاب الکترونیکی(pdf) این اثر در همین صفحه ممکن است.
تصفیه بزرگ: وقتی اعضای حزب کمونیست به دلیل فجایع حاصل از سیاستهای او از وی انتقاد کردند، او عکسالعمل بسیار وحشیانهای بروز داد. او به پلیس مخفیاش دستور داد که تصفیه «تمام دشمنان خلق را که در دل حزب ]کمونیست[ تخم نفاق میپاشند» آغاز کنند. به این ترتیب، سالهای هراسناک دهه سی، که حال تحت عنوان دوره تصفیه بزرگ از آن یاد میکنند، آغاز شد.
استالین به دیکتاتوری متعصب و بی بهره از عواطف انسانی بدل شده بود. او که مدام فکر میکرد توطئهگران همه جا در حال توطئه علیه او هستند، به همه، منجمله دوستان و اعضای خانواده خود نیز مشکوک شد. از جانب بلشویکهای قدیمی هیچ مخالفت و ضدیتی پذیرفته نمیشد. در نتیجه، هزاران تن از اعضای حزب کمونیست از حزب اخراج شدند. مورخی به نام جی.ان. وستوود خاطر نشان میکند که اعضای اخراج شده از حزب نیز به شدت به دردسر میافتادند:
اخراج از حزب، اغلب اخراج از محل کار و بیکاری نیز به همراه داشت، و این امر اغلب شامل اعضای خانواده و دوستان اخراج شدگان نیز میشد. کسانی که به دلایل ایدئولوژیکی از حزب اخراج میشدند با خطر حبس، نفی بلد یا هردو روبرو میشدند.
استالین حتی به مردانی که در نابود کردن تروتسکی به او کمک کرده بودند نیز خیانت کرد. در سال 1934، در هفدهمین کنگره حزب کمونیست، چند تن از مقامات عالیرتبه حزب به خود جرئت دادند و به تصفیه سازیههای استالین اعتراض و پیشنهاد کردند که استالین برکنار شود و شرگئی کیروف، یکی از مقامات عالیرتبه و محبوب حزب، جای او را بگیرد. هنوز شش ماه نگذشته بود که کیروف به شکلی اسرار آمیز- احتمالا به دستور شخص استالین- کشته شد. تنها شاهد قضیه نیز در یک تصادف اتومبیل، که بعضیها معتقد بودند تصادفی نبوده، کشته شد. سپس استالین به رغم شهادت یک شاهد، کامنف و زینوویف را مقضر مرگ کیروف اعلام کرد. دو بلشویک قدیمی و چهارده تن دیگر از اعضای برجسته حزب کمونیست اعدام شدند.
فرمت محتوا | epub |
حجم | 5.۳۳ مگابایت |
تعداد صفحات | 157 صفحه |
زمان تقریبی مطالعه | ۰۵:۱۴:۰۰ |
نویسنده | جان ام دان |
مترجم |