کتاب تفسیر مایکل بری بر هفت پیکر نظامی اثر مایکل بری نشر نی

مایکل بری در سال ۱۳۸۰ متن کامل هفت پیکر را از فارسی به فرانسه برگرداند که همراه با شرح و تفسیر او بر این اثر توسط نشر گالیمار در پاریس منتشر شد. نظامی خود بر این باور بود که شعرش هلالی باریک از ماه است که تنها بر اثر کوشش خواننده قرص کامل خواهد شد. خواننده‌ی منصف پس از خواندن تفسیر مایکل بری بر هفت پیکر نظامی ناگزیر اعتراف خواهد کرد که راهنمایی‌های او برای هویدا کردن این قرص کامل بسیار سودمند واقع شده‌اند. مایکل بری خود می‌گوید: «نظامی همواره شاعر ایرانی دلخواه من بوده است. تفسیر حاضر را برای ترجمه‌ی خود از هفت پیکر نظامی به زبان فرانسوی، که در سال ۲۰۰۰ منتشر شد، نگاشته‌ام. نسخه‌ی فارسی هفت پیکر را همراه گلچینی از شعر فرانسه، نسخه‌ای جیبی از اثر دانته و نسخه‌ی جیبی دیگری از اثر شکسپیر، به‌هنگام سفرهای بشردوستانه‌ی فراوان به قصد یاری‌رسانی پزشکی و غذایی به مردم افغانستانِ مصیبت‌زده در سال‌های ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰، در کوله‌پشتی خود حمل می‌کردم. می‌خواستم زبان، جهان‌بینی، و دنیای شاعرانهٔ تمدن پارسی کهن را فرا بگیرم و در فرصت‌های گران‌بهای مطالعه و در شب‌روی‌های طولانی به‌منظور دوری از گروه‌های گشت ارتش اشغال‌گر شوروی، سروصدای بمب‌ها و ازدحام پناهندگان پیرامون خود؛ و بعدها رگبار گلوله بر کابل، که طالبان به محاصره درآورده و مردمش را به گرسنگی کشانده بودند، فراموش کنم. مگر نظامی نیست که در دوره‌های خونبار بی‌شمار تاریخِ خوانندگان فارسی‌زبان خود همواره گریزی به‌سوی جهانی رؤیایی می‌زند، جهانی نه‌تنها زیباتر، بلکه واقعی‌تر از واقعیت روزمره‌ی شوم، واقعیتی آسمانی ورای توهم پدیدارها و شروشور کشتارها که شاعر به وصفش می‌نشیند؟ درست در آستانه‌ی همین هجوم‌های مغولان است که نظامی از جهان چشم برمی‌بندد. شعرش، که آن را بارها رونویسی و خوشنویسی کرده و به خاطره‌ها سپرده‌اند، بخشی از آن میراث فرهنگی است که پارسی‌زبانان در گرماگرم کشتارهای چنگیزخان و جانشینانش آن‌چنان دلسوزانه پاس داشته‌اند.»