مجموعه کتابهای مجموعه الکترونیک کلیدر
یکی از شاهکارهای ادبیات مدرن فارسی را میتوان مجموعه کتابهای کلیدر، اثر بینظیر محمود دولتآبادی دانست. این کتاب 10 جلدی، بزرگترین رمان فارسی است که اولین جلد آن در سال 1357 منتشر شد و به سرعت بین علاقهمندان کتاب شناخته شد. سال 1363 آخرین جلد مجموعه کتابهای کلیدر منتشر شد و همان سال تمام ده جلد آن در یک مجموعه کامل پنج جلدی به چاپ رسید و منتشر شد. محمود دولت آبادی کلیدر را در دوران جوانی آغاز کرد و حدود 15 سال از عمر خود را برای نگارش این کتاب صرف کرد. کتابی که به چند زبان دیگر هم ترجمه شد. خود دولتآبادی دربارهی داستان کلیدر میگوید که دیگر قادر نیست کتابی کاملتر از آن بنویسد و این کتاب کاملترین کاری است که او میتوانست بنویسد. کلیدر حتی از تصور خود دولتآبادی هم زیباتر شده است.
کلیدر داستانی پرفراز و نشیب به سبک واقعگرایانه است که روایتگر زندگی اقوام کُرد مهاجر خراسان است. محمود دولتآبادی پیشاز انتشار کلیدر هم در داستانهای کوتاهش به روایت رنج و سختی مردم مهاجر اطراف خراسان پرداخته بود اما کلیدر اثری تمام عیار از این نوع داستانسرایی است. این مجموعه دربارهی زندگی گلمحمد، قهرمان سبزواری است که در زمان کودکی دولتآبادی میزیست و از این جهت، میتوان مطمئن شد که جزئیات فرهنگی و قومی توصیف شده در داستان بسیار به واقعیت نزدیک است زیرا دولتآبادی به خوبی و از نزدیک بسیاری از این جزئیات را لمس کرده بود.
نکتهی حائز اهمیت درباره داستان این است که روایت آن تا حد بسیار زیادی واقعی است اما نمیتوان آن را در دستهی کتابهای زندگینامه معرفی کرد، زیرا دولتآبادی زمان وقوع اتفاقات را جابهجا کرده و آن را چند سال جلوتر برده است. بااینحال توصیف اشخاص، نامها و حتی مکانهای داستان کلیدر بر اساس واقعیت نوشته شده، در نتیجه مجموعه کتابهای کلیدر در دسته کتابهای رمان واقعی قرار میگیرد. این داستان گیرا و پر تلاطم، سرشار از احساسات گوناگون انسانی نظیر شادی، غم، خشم و محبت است و روایتگر وقایع مختلفی چون عشق و خیانت، جنگ و صلح، دشمنی و دوستی است. کلیدر روایتی از زندگی سخت مردمی است که در اوج نابرابری و بیعدالتی حاکمان زمان میزیستند و امید نقطهی اشتراک آنها بود. امید به همبستگی، رهایی و عدالت. شما میتوانید این شاهکار ادبی از مرد بزرگ ادبیات معاصر ایران را از فیدیبو تهیه کنید و با خواندنش به سالهای گذشتهی ایران و مردم خطهی خراسان و سبزوار سفر کنید.
کتابهای سری کلیدر را با چه ترتیبی بخوانیم؟
وقایع رمان کلیدر در سالهای 1325 تا 1327 اتفاق میافتد و مجموعه کتابهای کلیدر شامل 5 کتاب که هر کدام شامل دو جلد از داستان است. فیدیبو نسخه الکترونیک این کتاب را از انتشارات فرهنگ معاصر به اشتراک گذاشته است.
در کتاب اول (جلد اول و دوم) درباره مارال میخوانیم. زنی جسور و زیبا که با اسبش در مسیر رفتن به زندان و ملاقات با پدر و نامزدش، دلاور است. اسبی سرکش که هدیهی دلاور بود و مارال رامش کرده بود. در این مسیر با شخصیتهای مهم رمان از جمله خانوادهی عمهی مارال و یکی از فرزندانشان یعنی گلمحمد، که شخصیت اصلی و رقیب دلاور است آشنا میشویم.
داستان در کتاب دوم (جلد سوم و چهارم) با توصیفی جذاب از شبی مهتابی و بوی مرگ و مردی به نام نادعلی آغاز میشود. دولتآبادی در رمان کلیدر، توصیف صحنهها و احوال را با چنان جزئیات فوقالعادهای نوشته که هنگام خواندن آن، میتوانید خود را در همان زمان و مکان تصور کنید. در این کتاب از زندگی سخت شیرو، خواهر گلمحمد میخوانیم که سنتهای خانواده کلمیشی را میشکند.
در ادامهی این رمان زیبا در کتاب سوم (جلد پنجم و ششم) علاوهبر ادامهی داستان شخصیتهای اصلی، با شخصیتهای جدیدی آشنا میشویم که داستان زندگیشان با زندگی گلمحمد گره میخورد. در آغاز این جلد میخوانیم؛ برادر برادر را دوست میدارد، مادر فرزند را دوست دارد و فرزند مادر را، پدر را. ایشان میتوانند دلباختگان باشند. چنین دلباختگیهایی درخور سنجشند.
کتاب چهارم (جلد هفتم و هشتم) با عبدوست (پدر مارال) بیشتر آشنا میشویم، همچنین گلمحمد و شخصیتش را بهتر میشناسیم. در قسمتی از کتاب میخوانید؛ این گلمحمد اما که بود؟ این پرسش پنهان همگان بود به شوق شناختن گلمحمد بهشرط آنکه برکشیدگی و شکوه مرد با دید و دیدار وی در یادشان ویران نشود.
کتاب پنجم (جلد نهم و دهم)، آخرین کتاب از مجموعه کتابهای کلیدر است که روایتگر همزمان عشق، قدرت، عدالت و ایستادگی تا پای جان است. این رمان سراسر درس زندگیست و علیرغم طولانی بود به هیچعنوان خستهکننده یا تکراری نیست و تا آخرین صفحه جذابیت خود را از دست نمیدهد.