انتشارات علمی و فرهنگی

انتشارات علمی و فرهنگی از ادغام دو مؤسسۀ انتشاراتی پیشگام قبل از انقلاب به نام‌های «بنگاه ترجمه و نشر کتاب» و «مؤسسه انتشارات فرانکلین» پدید آمده است.

«بنگاه ترجمه و نشر کتاب» در سال 1332 با مدیرعاملی احسان یارشاطر پایه‌گذاری شد و آثار فاخری در حوزه های ادبیات، اطلاعات عمومی، فلسفه، کودک و نوجوان و ... تولید کرد. با راه اندازی مرکز ادبیات فارسی در دانشگاه کلمبیا و ترجمه آثار گرانسنگ فارسی به دیگر زبان‌ها گامی بزرگ در شناساندن ایران به جهانیان برداشت.

«مؤسسه انتشارات فرانکلین ایران» نیز در سال 1333 به مدیریت همایون صنعتی‌زاده بنیان نهاده شد. فرانکلین ایران شعبه‌ای از مؤسسه فرانکلین امریکا بود که در سال 1354 اعلام استقلال نمود و در سال 1356 به سازمان آموزشی نومرز تغییر نام داد. شیوهٔ کار این نهاد فرهنگی به ابتکار صنعتی‌زاده، فعال کردن دیگر ناشران آن زمان تحت لوای همکاری بود. فرانکلین علاوه بر مسئولیت چاپ کتاب‌های درسی کشور، در سال 1337 کتاب‌های درسی کشور افغانستان را هم منتشر ‌کرد. پایه‌گذاری ویرایش، ارزیابی و نظارت بر ترجمه‌، تأسیس چاپخانه افست (انجام خدمات چاپی)، احداث کارخانۀ کاغذ پارس (تأمین کاغذ داخلی)، بنیان‌گذاری سازمان کتاب‌های جیبی، راه‌اندازی پانصد کتابخانه برای مدارس دولتی، بنیان‌گذاری مؤسسۀ دایره‌المعارف فارسی، کمک به ایجاد کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، تهیۀ طرح مبارزه با بی‌سوادی برای بزرگسالان، از شواهد این پیشگامیِ خیرگستر بود.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی در سال 1361 بنگاه ترجمه و نشر کتاب به «شرکت انتشارت علمی و فرهنگی» و در سال 1356 سازمان آموزشی نومرز به «انتشارات آموزش انقلاب اسلامی» تغییر نام دادند. در سال 1372، با ادغام این دو، نشری با لوگوی آموزش انقلاب اسلامی و نام علمی و فرهنگی پدید آمد که میراثدار آنها شد. در سال 1380 با هدف توسعه و گسترش فعالیت‌های اجرایی، سه شرکت مجزا اما وابسته به نام‌های «چاپ و نشر کتبیه»، «بازرگانی کتابگستر» و «فرهنگ‌فیلم تهران» تأسیس شدند. چاپ و نشر کتیبه در حوزه خدمات آماده سازی، چاپ و فروش تولیدات کاغذی، کتابگستر در حوزه تولید و فروش محتوای الکترونیک و فرهنگ فیلم تهران نیز در حوزه تولید آثار دیداری و شنیداری فعالیت دارند.

بخش بزرگی از کتاب‌های ماندگار تاریخ نشر ایران در چند دهۀ گذشته از نمونه آثار انتشارات علمی و فرهنگی است. این نشر عظیم در طی 70 سال موفق به چاپ نزدیک به 4000 عنوان و بیش از 5700 جلد کتاب در حوزه‌های ادبیات، فلسفه، هنر، علوم سیاسی و اجتماعی، علوم دینی، کودک و نوجوان و ... شده است.