کتاب آموزش، پژوهش و تولید دانش سیاسی نشر پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی

«سیاست» به بیان قدیم و ماندگار ارسطو «اشرف علوم» است. «سیاست» به انسان، زیستن در جامعه و تلاش برای اصلاح آن در مسیر رسیدن به سعادت فردی و جمعی را می‌آموزد. بر همین اساس، جامعه‌ای که در آن سیاست به درستی آموخته نشود، در جهات بسیاری دچار نقصان خواهد بود. بر خلاف برخی تصورات درباره جایگاه «سیاست»، این علم نه علم دستیابی به قدرت، که علم «سامان‌دهی» به اجتماع و روابط انسانی است. اگرچه در این میان استفاده از قدرت و الزامات آن در موارد متعددی ضروری می‌نماید، اما آنچه اصالت دارد نه نفسِ قدرت، که ثمره آن برای جامعه پویا و شکوفاست و از این رو، لازم است فرق نسخه‌های اصیل و تقلبی از این «اشرف علوم»، از پایه به درستی به اعضای جامعه آموخته شود. و این مسئولیتی است که در دوران مدرن بیش از همه بر عهده «دانشگاه» قرار گرفته است. به تعبیر دیگر، دانشگاه با امکانات و ظرفیت‌هایی که دارد، مسئولیت تربیت نسل‌های جوان‌تر اجتماع را برای حضور و مشارکت مفید و سازنده در ساختار جامعه بر عهده دارد. اینگونه است که از جمله قدیمی‌ترین گروه‌های آموزشی ـ و به تعبیری متعارف‌‌تر، رشته- علمی در تاریخ دانشگاه، چه در ایران و چه در دیگر جهان، رشته «علوم سیاسی» با گرایش‌های مختلف آن بوده است. رشته‌ای که همواره به عنوان رکن اساسی دانشگاه و حیات فکری در تاریخ برجسته بوده است. با این حال، متاسفانه خدشه‌های وارد آمده بر چهره علوم سیاسی در دانشگاه‌های ایران در طول تاریخ معاصر، و در نگرشی کلی‌تر علوم انسانی به انزوا رانده شده، تبعاتی را برای این معرفت بنیادین و جامعه به دنبال داشته است که ضرورت دارد هرچه سریع‌تر برای اصلاح آنها و بازگرداندن علوم سیاسی به جایگاه واقعی آن اقداماتی اساسی صورت پذیرد. خوشبختانه این موضوع در طول سالیان اخیر از سوی متولیان امر دانشگاه در کشور جدی گرفته شده است و در نتیجه توجه ویژه‌ای به اصلاح ساختارهای آموزش علوم انسانی ـ و از جمله علوم سیاسی- می‌شود. یکی از راهکارهای مناسب برای دست یازیدن به این اقدام حیاتی، آموختن از تجربه دیگر کشورهاست که از یک‌سو می‌تواند امکان مقایسه و درک کاستی‌ها و قوت‌های ساختارهای مختلف را در اختیار نهد و از سوی دیگر، ظرفیت‌های مغفول مانده‌ای را -که به لحاظ ویژگی‌های خاص فرهنگی و اجتماعی‌ای که در جامعه ما وجود دارد، می‌تواند مورد بهره‌برداری قرار گیرد- برجسته ساخته و چشم‌اندازهای تازه‌ای را به روی ما بگشاید. در این میان استفاده از تجربه کشورهایی مانند کانادا، که امروزه جایگاه برجسته‌ای را در جامعه دانشگاهی دنیا به خود اختصاص داده، می‌تواند از جهات گوناگون ارزشمند باشد. از یک سو، کانادا کشوری با اختلاط فرهنگی و قومیتی بالاست که این امر راهکارهای خاصی را برای پیشبرد جامعه به سوی شکوفایی می‌طلبد ـ و در این مهم با کشور ما شباهت‌هایی دارد- و از سوی دیگر کشوری است که عرصه آموزش علوم انسانی ـ و به‌ویژه علوم سیاسی- در آن لزوما به امیال و مقاصد استعماری آلوده نشده و در نتیجه نسبت به برخی دیگر از کشورهای غربی از ظرفیت‌های بیشتری برای آموختن و کسب تجربه برخوردار است. کتاب حاضر حاصل تتبع و پژوهش عمیق و تیزبینانه یکی از استادان رشته علوم سیاسی کشور است که با دغدغه اصلاح نظام آموزش علوم سیاسی در ایران، به مطالعه ساختار آموزشی علوم سیاسی در کشور کانادا پرداخته و تجربیات و درس‌های آن را برای دانشگاه ایرانی مطرح کرده است