کتاب تاریخ فقه اسلامی نشر نی

تاریخ فقه در ایران و به‌طور کلی در سراسر تمدن اسلامی تاریخ اندیشه‌ورزی درباره‌ی آیین‌های هویت‌ساز عبادی و حقوقی است؛ یعنی مسائلی که طی قرن‌ها مهم‌ترین مسائل اجتماعی محسوب شده، جریان‌ساز بوده، مهم‌ترین تحولات فرهنگی و سیاسی را شکل داده و همواره خود نیز از آن‌ها اثر پذیرفته‌اند. فقه در «تمدن‌های نقل‌محور» همان جایگاهی را داراست که فلسفه در تمدن‌های مبتنی‌بر عقل خودبنیاد دارد. برای شناخت تاریخ اندیشه‌ها در ایران، باید از تاریخ فقه جویا شد. همان کاری که هنوز عزمی جدی برای انجامش نداریم. حتا گاه شنیده می‌شود برخی می‌گویند: «مسلمان‌ها در همان علم فقه نیز که اصلی‌ترین دغدغه‌شان بوده است، چندان رویکرد نظری نداشته‌اند»؛ سخنانی که معلوم نیست برمبنای کدامین مطالعه‌ی روش‌مند بنا شده است.