شالوده روانشناسی تاریخی ـ فرهنگی را روانشناسی تجربی به نام لف سیمیونویچ ویگوتسکی پیریزی کرد.
با اینکه بسیاری از محققان علوم رفتاری، روانشناسی شرق را عمدتاً به دستاوردهای پاولف و نظریه یادگیری ناشی از شرطیسازی منسوب میسازند، اما در خود روسیه، ویگوتسکی است که از حیث تاریخی پدر علم روانشناسی روسیه (شوری سابق) معرفی میشود. رویکرد وی از مبحث «رفلکسها» در نوشتههای اولیهاش به رفتار اجتماعی، و سپس به سبکی تماماً فرهنگیـ تاریخی تغییر مسیر یافت.
هسته اصلی روانشناسی فرهنگیـتاریخی را میتوان حول محور اجتماع، فرهنگ و تکامل جستجو کرد، چیزی که بهویژه در مقاله ویگوتسکی در باب روانشناسی رفتار انسان بدوی (فصل دوم)، و تا حدودی در روانشناسی هنر (فصل اول) قابل مشاهده است.
رویکرد تکاملی ویگوتسکی در تحلیلهایش، بهرغم آنکه مبتنی بر نظریه داروین است، نهتنها محدود به تکامل زیستی و کارکردهای عملکردی نیست، بلکه مقوله تعامل، آموزش، یادگیری و کاربرد ابزار را فرایندی مکمل و موازی با نظریه مزبور و حتی در جاهایی مقدم بر آن میداند.