کتاب چالش ها و چشم اندازهای مطالعات میان رشته ای نشر پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی

میان‌رشتگی به طرق مختلفی می‌تواند ضرورت خود را نشان دهد. از یک سو می‌تواند با برجسته ساختن ضعف‌های برداشت‌های رشته‌ای، سستی و ناپایداری آنها را نشان دهد و از سوی دیگر می‌تواند با بیان توانایی‌های خود برای ارائه درکی منسجم و فراگیرتر، جذابیت‌های خویش را برای پژوهشگران بیش از پیش سازد. علاوه بر اینها، میان‌رشتگی می‌تواند با تلاش برای ایجاد تعامل و فهم متقابل میان رشته‌های مختلف، زمینه را برای خلق زمینه‌های رشته‌ای ترکیبی‌ فراهم آورد و بدین وسیله، علاوه بر حرمت‌گذاری به استلزامات کار روشمند و روشن علمی، «اسطوره» رشته را نیز در هم بشکند. ساده‌انگارانه خواهد بود اگر بیندیشیم نظام رشته‌ای مسلط بر پژوهش‌های علمی در قرن‌های اخیر، با میل و رغبت، خود را به «میان‌رشتگی» تسلیم خواهد نمود. در واقع، باید به یاد داشت که نظام رشته‌ای از یک سو با بزرگ‌نمایی ضعف‌های میان‌رشتگی، به مثابه یک چشم‌انداز نوپا، و از سوی دیگر با تقویت «غیریت»سازی‌های رشته‌ای، «میان‌رشتگی» را با چالش‌های گوناگون مواجه خواهد ساخت. این در حالی است که حتی بسیاری از پژوهشگرانی که به انجام کار میان رشته‌ای راغب هستند نیز متاثر از پیشینه رشته‌ای خویش، در برقراری تعامل و حتی فهم چشم‌اندازهای رشته‌ای دیگر، با مشکلات جدی مواجهند و برطرف نمودن این اشکالات، نیازمند تلاشی مضاعف برای ایجاد زبانی مشترک میان آنهاست. کتاب حاضر مجموعه‌ای از مقالات چاپ شده در مجلات معتبر علمی در سال‌های اخیر را در بر می‌گیرد که هر یک به نوعی به مسئله «چالش‌ها و چشم‌اندازها»ی پیشِ روی میان‌رشتگی پرداخته‌اند. نویسندگان مقالات عموما افراد سرشناسی هستند که حاصل سال‌ها تجربه خویش در رابطه با آموزش و پژوهش میان‌رشته‌ای را ارائه می‌کنند. آنها در طول تلاش‌های خود با مشکلات متعددی که می‌تواند بر سر راه میان‌رشتگی پدید آید، از نزدیک روبرو بوده اند و برای رفع این اشکالات به پژوهش پرداخته‌اند. از سوی دیگر، همین تجربه این امکان را برای آنها فراهم می‌آورد که چشم‌اندازهای تا کنون مغفول مانده‌ای را که برای آموزش و پژوهش میان‌رشته‌ای وجود دارد، شناسایی کنند و آنها را برای بحث و گفت‌وگو و تثبیت شدن در محافل علمی، ارائه نمایند. انتخاب مقالات بر اساس امتیازاتی چون میزان اعتبار مجله، اعتبار نویسنده، میزان ارجاع به مقاله در پژوهش‌های دیگر و همچنین گستردگی و متنوع بودن مباحثِ مطرح شده صورت گرفته است. در واقع، تلاش بر آن بوده است که مقالاتی انتخاب شوند که علاوه بر ارائه اطلاعات و داده‌های متنوع،‌ زمینه را برای «آموختن کار میان‌رشته‌ای» فراهم آورند.