چیستی تاریخ، چیستی فلسفه و قلمروهای فلسفه و فلسفه تاریخ مباحث فصل اول را تشکیل میدهد و در فصل دوم مباحثی مانند چیستی و کیستی انسان, راز برکشیدگی انسان و ناخودآگاهی و خودآگاهی به بحث گذاشته میشود و فصل سوم نیز به اراده، اختیار، عقل، عشق، آزادی و رابطهی خودآگاهی با کیستی انسان میپردازد.
بر همین اساس در فصل چهارم درباره اصول علم، تاریخ، فطرت، شهوت و روندهای تاریخی بحث و در فصل پنجم با نگاهی مجدد به عوامل تاریخی، درباره فطرت، خدا و عشق به خدا بعنوان محرک تاریخ پرداخته شده است.
فصل ششم کتاب نیز از پیشرانهای تاریخ و فرآیندهای اجتماعی و روندهای تاریخی و سیر تمدنها سخن به میان آورده است و در نهایت فصل هفتم تلاش میکند تا خواننده را با مختصات جهان فردا، راه تاریخ و هزاره سوم میلادی و تقدیر تاریخ آشنا کند.