کتاب تجربه های کوتاه 15 : اهانت به تماشاگر نشر چشمه

وقتی تماشاگران به سالنی که برای‌شان در نظر گرفته شده پا می‌گذارند، با حال‌وهوای لحظات پیش از آغاز نمایش روبه‌رو می‌شوند. می‌توان ترتیبی داد که سروصداهائی از پشت پرده بشنوند تا حدس بزنند که کسانی به تعویض و سروسامان‌دادن به دکورها مشغول اند. برای القای چنین حالتی، مثلاً می‌توان میزی را از این سر صحنه به آن سر کشید، یا تعدادی صندلی را با سروصدا کنار هم چید و بعد دوباره جمع کرد. می‌توان ترتیبی داد که تماشاگران ردیف‌های جلو صدای پچ‌پچِ کسی را از پشت پرده بشنوند که باید مدیر صحنه باشد که دستوراتی می‌دهد، همین‌طور پچ‌پچ‌هائی را که باید از کارگران صحنه و دکور باشد. برای این منظور، شاید بهتر باشد از نوار ضبط‌شده‌ی نمایشی استفاده شود که در آن پیش از بازشدن پرده، واقعاً چنین کارهائی صورت گرفته باشد. برای آن‌که گفت‌وگوها بهتر به گوش برسند، می‌توان صدای نوار را تقویت کرد. این نوار را می‌توان با سبک‌وسیاقی خاص و طوری تهیه کرد که نوعی نظم و قاعده‌ی خاص خود را برساند. باید ترتیبی انتخاب شود که حال‌وهوای معمول و رایج تئاتر القا شود. کنترل‌چی‌ها باید با وسواس و دقتی بیش ‌از حد معمول به کار خود بپردازند و رسمی‌تر و تشریفاتی‌تر عمل کنند. به هنگام راه‌نمایی تماشاگران باید صدای‌شان آهسته‌تر از مواقع دیگر باشد و رفتارشان دیگران را نیز به رفتار تکلف‌آمیز وا دارد. بروشور نمایش باید شیک و زیبا تهیه شده باشد. زنگ آغاز نمایش باید چندین‌بار در فواصل کوتاه به صدا در آید. خاموش‌شدن تدریجی چراغ‌ها باید در حد ممکن به درازا بکشد. می‌شود حتی نور چراغ‌ها را مرحله به مرحله کم کرد. حرکات کنترل‌چی‌ها به هنگام بستن درهای سالن باید با متانت و وقار خاصی آمیخته باشد. بااین‌همه آن‌ها فقط کنترل‌چی اند و نباید حرکات و سکنات‌شان حالتی نمادین پیدا کند. به تماشاگرانی که دیر می‌رسند نباید اجازه‌ی ورود داده شود. تماشاگرانی را که لباس مناسب ندارند نباید به سالن راه داد. در انتخاب حد این مناسب‌بودن باید وسواس زیادی به خرج داد. لباس هیچ تماشاگری نباید چشم‌گیر باشد. دست کم مردها باید لباس تیره به تن داشته باشند، کت‌وشلوار، پیراهن سفید، و کراواتی ساده. لباس خانم‌ها باید در حد ممکن از رنگ‌های تند نباشد. محلی برای تماشاگر سرپایی نباید در نظر گرفته شود.