کتاب درآمدی بر روش های تحقیق تجربی در ارتباطات نشر نی

مسئله‌ی علم فیزیک طبیعت، مسئله‌ی علم پزشکی به‌معنای دقیق کلمه بدن انسان (بیمار) و مسئله‌ی علم ارتباطات ارتباطات اجتماعی یا همگانی است. به‌رغم گرایش‌های کاملاً متفاوت در علوم، اساساً هر علم از دو حوزه تشکیل شده است: اول نظریه‌ها و روش‌های تحقیق کاربردی که به‌مدد آن‌ها به دانش موثق و قابل‌اثبات دست می‌یابیم دوم چارچوب نظری یک علم شامل فرضیه‌ها و نظام گزاره‌های آن درباره‌ی حوزه‌های تحقیقی. به‌کمک روش‌های تحقیق دانشمندان سعی می‌کنند یافته‌ها و ملاحظات نظری‌شان را اثبات و ارزیابی کنند. در این باره، هر علمی برای مطالعه و بررسی مباحث طرح‌شده و اطمینان‌بخشی درباره‌ی نتایج به‌دست‌آمده روش‌هایی مختص به خود دارد. این نکته با یک مثال روشن می‌شود: در علوم ارتباطات همیشه این پرسش مطرح بوده است که «آیا خشونت تلویزیونی (بازنمایی خشونت در تلویزیون) در بینندگان تأثیر منفی دارد؟». در روش‌های علوم پزشکی هیچ‌وقت درباره‌ی این امر تحقیقی صورت نمی‌گیرد. بی‌معنی است تجهیزاتی به تلویزیون وصل کنیم و صدای تلویزیون را اندازه بگیریم و باز هم بی‌معنی است تلاش کنیم سطح پتاسیم تلویزیون را تعیین کنیم یا سطح پتاسیم خون بیننده را به‌دست آوریم چون بازنمایی خشونت در تلویزیون موجب تغییر پتاسیم در خون نمی‌شود. دانشمندان ارتباطات برای آزمودن این‌که آیا گیرندگانِ پیام با دیدن یک فیلم خشنْ پرخاشگر می‌شوند یا نه از بیماران خود سؤال می‌کنند، رفتار آن‌ها را حین دریافت پیام یا پس از آن مشاهده و در چارچوب یک آزمون علمیِ جامعه‌شناختی بررسی می‌کنند و محتوای رسانه‌ها را با تحلیل محتوا تبیین می‌کنند.