کتابها و آدمها مجموعۀ پانزده گفتار ساده دربارۀ ادبیات فارسی و تاریخ فرهنگی ایرانزمین برای عموم علاقهمندان و دوستداران ادبیات و فرهنگ این مرز و بوم است.
این کتاب با دیگر آثار نگارنده که تاکنون نشر یافته، اندکی متفاوت است و هیچ مقالههای تحقیقی متخصّصانه و یا سخنانی علمی و پیچیده را دربرندارد.
بخش نخست تحت عنوان «کتابها»شامل ده گفتار دربارۀ برخی از آثار ادب فارسی از شاهنامۀ فردوسی تا اشعار فروغ فرخزاد است. این بخش نظرات و نقد و تحلیلهای نویسنده را دربارۀ کتابهایی که یاد آنها در خاطر او باقی مانده است و در سیر مطالعات ادبی او مؤثر بودهاند، دربردارد. بخش دوم با عنوان «آدمها» دربارۀ پنج تن از شخصیتهای برجستۀ ادبی و علمی و فرهنگی ایران در دورۀ معاصر است که نویسنده سعادت دوستی و همنشینی با آنان را داشته و از محضرشان نکتهها آموخته و خاطرات آن بزرگان را برای ثبت در تاریخ بازگفته است.
نگارنده خواسته است مطالبی را بنویسد که برای شناخت فرهنگ و ادبیات گرانقدر ایران سودمند و برای خوانندۀ جوان امروزی آموزنده و جذاب باشد. در پایان هر مبحث نمونهای کوتاه از شعر یا نثر مرتبط با آن مبحث را هم آورده است تا خواننده را با مبحثی که مطالعه کرده بیشتر آشنا کند و بدین ترتیب گزیدهای از نظم و نثر ادب فارسی، از روزگاران کهن تا به عصر حاضر، در این کتاب فراهم آمده است.