کتاب مارکسیسم جامعه شناسانه نشر نی

کتاب «مارکسیسم جامعه شناسانه: همگرایی آنتونیو گرامشی و کارل پولانی» نوشته مایکل بوراوی ( -۱۹۳۷)، جامعه‌شناس معاصر کانادایی است. او دارای مدرک دکترای جامعه‌شناسی از دانشگاه شیکاگو است و تا کنون در دانشگاه‌های متعددی در سمت استادی مشغول به تدریس بوده است. همانطور که از نام این کتاب برمی‌آید، نویسنده آن نگاهی دارد به وضعیت مارکسیسم در جامعه پساکمونیستی و هم چنین شرحی دارد بر مفهوم مارکسیسم جامعه‌شناسانه. در بخشی از کتاب «مارکسیسم جامعه‌شناسانه» می‌خوانیم: «از نظر خیلی‌ها، مرگ سوسیالیسم، هم در واقعیت و هم در خیال، به معنای مرگ نهایی مارکسیسم بوده است. باوجوداین، مارکسیسم کماکان هم جامع‌ترین نقد از سرمایه‌داری را به دست می‌دهد و هم راهنمای قانع‌کننده‌ای برای بدیل‌های امکان‌پذیر را. در حقیقت، دوام سرمایه‌داری دوام مارکسیسم را تضمین می‌کند. بالاخره هر چه باشد، مارکسیسمْ سنتی نظری است با این ادعا که ایده‌ها به موازات جهانی مادی که درصدد فهم و تغییرش هستند تغییر می‌کنند. از این‌رو، هر دوره به مارکسیسمی از آنِ خودش شکل می‌دهد و این سنت را چنان می‌گسترانَد که مسائل روز را حل‌وفصل کند. من در این رساله خطوط کلی نوعی مارکسیسمِ جامعه‌شناسانه را ترسیم می‌کنم که از همگرایی تاکنون ناکاویده و نامنتظره نوشته‌های کارل پولانی و آنتونیو گرامشیدر میانه سده بیستم سربرمی‌آورَد. این که پولانی و گرامشی، مستقل از یکدیگر، از سنت‌های مارکسیستی بسیار متفاوتی در یک برداشت درباره «جامعه» به هم گراییدند دال بر این است که با چیز جدید و مهمی دست‌و‌پنجه نرم می‌کردند. این چیز جدید و مهم حقیقتاً مضمون مارکسیسم جامعه‌شناسانه است: پویایی «جامعه»، که اساساً در حدفاصل دولت و اقتصاد جای می‌گیرد، برای ماندگاری و برتری سرمایه‌داری پیشرفته کلیدی است، درست به همان‌ترتیب که سُستی‌اش عامل سقوط کمونیسم شوروی از کار درآمد. می‌کوشم نشان دهم تفسیر مارکسیسم جامعه‌شناسانه چگونه با عصر پساکمونیستی نیز وفق می‌یابد، عصری زیرِ غلبه سرمایه‌داری جهانی پیروزمند که در کمال تعجب در کنارگذاری و زایل‌سازی همه بدیل‌های خودش کارآمد از آب درآمده است».