درباره دولت انتخابی اسلامی و مردم سالاری (بررسی آراء شیخ محمدمهدی شمس الدین و دکتر مهدی حائری یزدی)
روری بر تاریخچه مباحث سیاسی در میان اندیشمندان و نویسندگان مسلمان نشان میدهد که نفوذ تدریجی اندیشههای سیاسی نوین به کشورهای اسلامی از اوایل قرن بیستم باعث تجدید نظر بسیاری از ایشان در آراء سیاسی گذشته و ارائه برداشتهای جدید از رابطه دین و سیاست و مفاهیم اصلی اسلامی نظیر خلافت، حکومت، ولایت، جهاد، شهادت و غیره شده است. این امر به اضافه موج رو به رشد آگاهی در میان مسلمانان جهان، باعث گردید که بسیاری از ایشان تلاش گستردهای برای به روز کردن مباحث سیاسی و ارائه مدلی از «حکومت اسلامی» بنمایند که با شرایط و مقتضیات جهان جدید سازگار باشد. با این حال سابقه اندک مباحث جدی و عمیق سیاسی در میان مسلمانان خصوصا در چند قرن اخیر - بر اثر عواملی چون استبداد شدید و انحطاط داخلی و هجوم و استعمار خارجی - موجب شد که مسلمانان جهان نتوانند به موضع متعادلی در برابر مفاهیم و نهادهای مدرن و جهانی شده چون مردم سالاری، حقوق بشر و غیره دست یابند. علاوه بر این نباید فراموش کرد که فرقههای متعدد اسلامی از هنگام رحلت رسول اکرم (ص) در مورد اصول و مبانی حکومت در اسلام اختلاف نظرهای جدی داشتهاند.