کتاب ورشو 1920 نشر ماهی

کتاب «ورشو ۱۹۲۰» نوشته آدام زامویسکی‌ ( -۱۹۴۹)،‌ نویسنده و تاریخ‌نگارآمریکایی است. در فاصله‌ی پایان جنگ جهانی اول و آغاز جنگ جهانی دوم، در اروپا نبردی رخ داد که اهمیت و تاثیرش کم‌تر از نبردهای ماراتون و والترلو نبود. این جنگ تاثیر شگرفی بر تحولات سیاسی دهه‌های ۱۹۲۰و۱۹۳۰، جنگ جهانی دوم و صلح ۱۹۴۵ گذاشت. اما وقایعی که در اوت ۱۹۲۰ در آستانه‌ی دروازه‌های ورشو رخ داد، به رغم جوانب شگفت و سرنوشت‌سازی که داشت، به دست فراموشی سپرده شد. کتاب ورشو ۱۹۲۰ یکی از جدیدترین پژوهش‌ها در این زمینه است. در بخشی از کتاب می‌خوانیم: «بین روسیه و آلمان، لهستان قرار داشت؛ ملتی که در پی بیش از یک قرن سلطه و ستم خارجی تازه استقلال خود را بازیافته و بعید بود که آن را به‌آسانی از کف بدهد. اعتقاد راسخ لهستانی‌ها به کلیسای کاتولیک و وطن‌پرستی‌ای که با ایمان دینی پهلو می‌زد، اکثریت جامعه‌ی لهستان را نسبت به قوی‌ترین سلاح زردخانه‌ی شوروی، یعنی جذابیت سوسیالیسم از یکسو و وحدت بین‌المللی طبقه‌ی کارگر از سوی دیگر، ایمن کرده بود.» از دیگر سو، «در روسیه بلشویک‌ها که در اکتبر ۱۹۱۷ قدرت را به دست گرفته بودند از پیشنهاد صلح آلمان استقبال کردند.» و همچنین «با فروپاشی آلمان و خاتمه‌ی جنگ در نوامبر ۱۹۱۸، اگرچه هدف اصلی آن از میان برخاست، باز به متفقین امکان داد منابع بیشتری را برای این مقصود اختصاص دهند».