کتاب صوتی فونتامارا اینیاتسیو سیلونه آوانامه

نوشتن به‌مثابه‌ی مبارزه‌ای مدنی

«سکوندینو ترانکیلی» با نام هنری «اینیاتسیو سیلونه» سیاست‌مدار و نویسنده‌ی ایتالیایی است که سال 1900 متولد شده و در سال 1978 در سوئیس چشم از جهان فرو بسته. او به‌واسطه‌ی رمان‌های ضدفاشیستی که در دوران جنگ جهانی دوم نوشت مشهور شد. فعالیت ادبی سیلونه باعث شد نام او بارها به‌عنوان یکی از نامزدهای جایزه‌ی نوبل مطرح شود، اما او هرگز موفق به دریافت این جایزه نشد. از سوی دیگر فعالیت‌های سیاسی سیلونه زندگی پرفرازونشیبی در داخل و خارج از خاک ایتالیا برای او رقم زد. او سال‌ها و در مراحل مختلف، عضوی فعال در سیاست کشورش بود و به حیات فرهنگی ایتالیای پس از جنگ نیز کمک شایانی کرد. او در سال 1921 از بنیان‌گذاران حزب کمونیست ایتالیا بود، اما بعدها به دلیل مخالفت با همین حزب، اخراج شد و مواضع سوسیالیستی دموکراتیک را پیش گرفت. اما در تمام دوران فعالیت سیاسی و ادبی سیلونه، مبارزه با فاشیسم و آزادی‌خواهی جزئی لاینفک از زندگی این نویسنده بود. اکنون رمان‌های ارزشمندی به قلم اینیاتسیو سیلونه به یادگار مانده که بسیاری از آن‌ها به فارسی نیز ترجمه شده‌اند. برخی از این آثار عبارتند از: «فونتامارا»، «نان و شراب»، «راز دل لوکا»، «ماجرای یک پیشوای شهید»، «مکتب دیکتاتورها»، «خروج اضطراری»، «دانه‌ی زیر برف»، «یک مشت تمشک» و «روباه و گل‌های کاملیا».

قسمت اول از سه‌گانه‌ی آبروتزو

دو رمان «فونتامارا» و «نان و شراب» که هر دو از مهم‌ترین آثار اینیاتسیو سیلونه هستند، جزئی از یک سه‌گانه نیز محسوب می‌شوند. سه‌گانه‌ای که با فونتامارا آغاز می‌شود، با نان و شراب ادامه می‌یابد و با «دانه‌ی زیر برف» پایان می‌یابد. داستان این سه رمان که در دوره‌ای هفت‌ساله منتشر شده‌اند، ارتباط مستقیمی با هم ندارد و بدون توجه به ترتیب و توالی می‌توان با هر یک از آن‌ها همراه شد. اما در محتوا و فضای سیاسی این آثار اشتراک‌هایی وجود دارد که آن‌ها را به هم متصل می‌کند و در مجموعه‌ای به نام «سه‌گانه‌ی آبروتزو» قرار می‌دهد. سیلونه فونتامارا را در سال 1933 منتشر کرد، نان و شراب را در سال 1937 به دست چاپ سپرد و دانه‌ی زیر برف سال 1940 روانه‌ی بازار شد. رمان فونتامارا که نخستین اثر در کارنامه‌ی سیلونه نیز محسوب می‌شود، ابتدا به زبان آلمانی و در سوئیس چاپ شد. یک سال بعد به زبان انگلیسی و طی سالیان بعد به چندین زبان دیگر هم ترجمه شد. توفیق نسخه‌ی چاپی این اثر، «کارلو لیتزانی» کارگردان ایتالیایی را بر آن داشت تا در سال 1980 اقتباسی از رمان فونتامارا را با همین نام بر پرده‌ی سینماها ببرد.

علیه فقر، بی‌عدالتی و ستم اجتماعی

رمان فونتامارا را سه کاراکتر روایت می‌کنند؛ یک پدر، یک مادر و پسرِ این دو. داستان این رمان در خلال زندگی روستاییانی از طبقه‌ی پایین جامعه پیش می‌رود که فریب بالادستی‌های خود را می‌خورند و ناچار می‌شوند برای حقوق بدیهی خود از جمله‌ آب، مبارزه کنند و ناخواسته با فقر، بی‌عدالتی و ستم اجتماعی پنجه در پنجه می‌شوند. اینیاتسیو سیلونه با خلق روستای فونتامارا و نمایش تأملات و تألمات آن‌ها، نگاه‌های مخاطبانش را به مردمی می‌دوزد که عموماً از نگاه‌ها دورند، تریبونی ندارند و ظلمی که بر آن‌ها روا و رنجی که بر آن‌ها تحمیل می‌شود، اغلب نادیده می‌ماند. سیلونه با رمان فونتامارا می‌کوشد صدای بی‌صدایان شود و قدرت بی‌قدرتان را به تصویر بکشد؛ بی‌قدرتانی که از هر طرف می‌روند، چیزی جز وحشت نصیب‌شان نمی‌شود. تلاش سیلونه به‌خودیِ خود، تلاشی است ارزشمند و ستودنی، اما بازنمایی تصاویر و حوادث تکان‌دهنده، دردناک و دراماتیک، بر غنای ادبی رمان او نیز صحه می‌گذارد. فونتامارا رمانی است سیاسی، که تصویری بدیع از فاشیسم ارائه می‌کند و ابعاد گسترده‌ی ترس و نکبتی که چنین حکومتی بر مردمش روا می‌دارد را نشان می‌دهد.

کتاب صوتی فونتامارا

نشر صوتی آوانامه با همکاری «انتشارات نگاه» نسخه‌ی صوتی رمان «فونتامارا» اثر «اینیاتسیو سیلونه» را با ترجمه‌ی «منوچهر آتشی» تولید و منتشر کرده است. در این کتاب صوتی، «آرمان سلطان‌زاده»، «مریم پاک‌ذات» و «مهدی صفری» ایفای نقش کرده‌اند. مخاطبان این کتاب و قلم این نویسنده‌ی نام‌آشنا می‌توانند به‌زودی نسخه‌ی صوتی دیگر اثر تقدیرشده‌ی سیلونه یعنی «نان و شراب» را هم با اجرای جمعی از گویندگان از آوانامه بشنوند.