کتاب ناوگان جنگی ساسانیان ولادیمیرالکسی‌یویچ دمیتری‌یف نشر مرکز

قدرت ساسانیان در تاریخ ایران باستان معمولاً با جنگ‌های زمینی و لشکرکشی‌های بزرگ شناخته می‌شود، اما کمتر کسی به نقش حیاتی ناوگان دریایی این امپراتوری توجه کرده است. کتاب ناوگان جنگی ساسانیان نوشته ولادیمیرالکسی‌یویچ دمیتری‌یف و ترجمه محسن شجاعی، با انتشار از سوی نشر مرکز، یکی از جامع‌ترین منابع برای شناخت این بخش کمتر بررسی‌شده از تاریخ ایران است. نویسنده با اتکا به منابع تاریخی معتبر یونانی، رومی، بیزانسی و ایرانی، جایگاه ناوگان دریایی ساسانیان را در مقابله با قدرت‌های بزرگ آن زمان مانند روم شرقی بررسی می‌کند. اهمیت این کتاب تنها در بیان تاریخ جنگ‌ها نیست؛ بلکه نشان می‌دهد چگونه دریا به عنوان یک ابزار راهبردی می‌توانست مسیر سیاست، اقتصاد و حتی فرهنگ منطقه را تغییر دهد.

درباره کتاب ناوگان جنگی ساسانیان

این کتاب به طور اختصاصی به بررسی ناوگان دریایی ساسانیان پرداخته است؛ موضوعی که در منابع تاریخی فارسی کمتر مورد توجه قرار گرفته است. دمیتری‌یف در پژوهش خود توضیح می‌دهد که ساسانیان چگونه با ایجاد ناوگان، بر مسیرهای استراتژیک دریایی تسلط یافتند و این امر چه تأثیری بر پیروزی‌های نظامی و برتری سیاسی آنان داشت. در کتاب، به تفصیل به لشکرکشی‌های دریایی ساسانیان در مدیترانه شرقی، خلیج فارس و دریای عمان پرداخته می‌شود. نویسنده بر اساس شواهد باستان‌شناسی و متون تاریخی، ثابت می‌کند که ناوگان دریایی تنها یک ابزار جنگی نبود، بلکه بخشی جدایی‌ناپذیر از اقتصاد و سیاست امپراتوری به شمار می‌رفت. ترجمه محسن شجاعی نیز باعث شده متن تخصصی نویسنده برای خوانندگان فارسی‌زبان قابل‌فهم باشد. نشر مرکز با انتشار این اثر نشان داده که به غنی‌سازی منابع مطالعاتی تاریخ ایران باستان اهمیت ویژه می‌دهد.

خلاصه کتاب ناوگان جنگی ساسانیان

ساختار کتاب ناوگان جنگی ساسانیان بر پایه تحلیل رویدادها و منابع تاریخی شکل گرفته است. دمیتری‌یف در فصل‌های مختلف، به بررسی عملکرد ناوگان ساسانیان در مناطق مختلف می‌پردازد. یکی از مهم‌ترین بخش‌های کتاب به سال ۶۱۷ میلادی مربوط می‌شود؛ زمانی که ساسانیان توانستند به قبرس لشکرکشی کنند و این جزیره را به تصرف خود درآورند. این اقدام نه تنها جنبه نظامی داشت بلکه از نظر راهبردی نیز حیاتی بود، زیرا تسلط بر قبرس امکان کنترل مسیرهای دریایی مهم بین قسطنطنیه و استان‌های شرقی امپراتوری روم شرقی را فراهم می‌کرد. نویسنده همچنین توضیح می‌دهد که تصرف این جزیره مقدمه‌ای برای برنامه‌ریزی ساسانیان جهت تسخیر مصر بود. علاوه بر این، در کتاب به نقش سرداران بزرگی مانند شهروَراز اشاره شده که با تصرف بندرهای مهمی در مدیترانه شرقی، توانستند پایه‌های قدرت دریایی ساسانیان را مستحکم کنند.

سبک نوشتاری کتاب ناوگان جنگی ساسانیان

سبک نوشتاری این کتاب علمی و پژوهشی است، اما دمیتری‌یف با مهارت خاصی توانسته از خشک بودن متن جلوگیری کند. او از منابع معتبر تاریخی استفاده کرده و هر ادعا یا نتیجه‌گیری خود را با شواهد مستند پشتیبانی کرده است. به همین دلیل کتاب ارزش پژوهشی بالایی دارد. زبان نویسنده دقیق و روشن است و ترجمه روان محسن شجاعی نیز باعث شده که مخاطب فارسی‌زبان بتواند با مفاهیم پیچیده تاریخی و نظامی ارتباط برقرار کند. در عین حال، نویسنده تلاش کرده تا کتاب فقط برای تاریخ‌دانان حرفه‌ای قابل استفاده نباشد؛ بلکه خوانندگان عمومی علاقه‌مند به تاریخ نیز بتوانند آن را دنبال کنند. یکی از ویژگی‌های شاخص سبک دمیتری‌یف، ترکیب روایت تاریخی با تحلیل نظامی است. او تنها به ذکر وقایع بسنده نمی‌کند، بلکه تلاش می‌کند اهمیت استراتژیک و پیامدهای سیاسی هر واقعه را توضیح دهد. همین امر باعث شده که کتاب خواندنی و آموزنده باشد. نویسنده همچنین با مقایسه منابع مختلف، دیدگاهی جامع‌تر ارائه می‌دهد..

چه کسانی باید کتاب ناوگان جنگی ساسانیان را بخوانند؟

این کتاب مناسب پژوهشگران تاریخ ایران باستان، دانشجویان علوم تاریخی، و علاقه‌مندان به مطالعات نظامی است. از آنجا که موضوع کتاب کمتر در منابع فارسی بررسی شده، برای پژوهشگران فرصتی فراهم می‌کند تا به دانشی تازه درباره قدرت دریایی ساسانیان دست یابند. همچنین دانشجویان تاریخ نظامی می‌توانند از آن برای تحلیل نقش استراتژیک ناوگان‌ها در جنگ‌های باستانی استفاده کنند. اما مخاطب کتاب تنها محدود به دانشگاهیان نیست. علاقه‌مندان به تاریخ عمومی ایران نیز می‌توانند با خواندن این کتاب دریابند که امپراتوری ساسانیان تنها در نبردهای زمینی قوی نبود، بلکه با بهره‌گیری از قدرت دریایی توانست در برابر رقبای بزرگ مانند بیزانس مقاومت کند. این کتاب همچنین برای کسانی که به تاریخ دریانوردی علاقه دارند، جذاب خواهد بود؛ زیرا نشان می‌دهد که چگونه دریا نقشی تعیین‌کننده در سیاست و اقتصاد باستان داشته است.

بخشی از کتاب ناوگان جنگی ساسانیان

رویدادهایی که در بخشِ ذکرشده توصیف شدند، بنا بر قرائن، مربوط به سال ۶۱۷ هستند (گری‌یرسون، ۱۹۵۰، ص. ۸۲؛ فاس، ۱۹۷۵، ص. ۷۲۴؛ مارتین‌دِیل، ۱۹۹۲، ص. ۱۳۷) و پاره‌ای از پژوهشگران آنها را همچون کوشش (ظاهراً موفقیت‌آمیز) ایرانیان برای پیاده شدن در قبرس و تسخیر این جزیره به شمار می‌آورند (فاس، ۱۹۷۵، ص. ۷۲۴). دلیل اصلی برای این قضاوت، تحلیل نام سردار یادشده در این رساله (اَسپَگوری) به عنوان یک نام ایرانی است (فاس، ۱۹۷۵، ص. ۷۲۴؛ یوستی، ۱۸۹۵، ص. ۴۶) که بر آن اساس نتیجه‌گیری می‌شود سپاهیانی که به سرداری او به قبرس رسیدند، ایرانی بوده‌اند. افزون بر اینها، تصرّف قبرس از نگاه صرفاً نظامی نیز بسیار منطقی می‌نمود: تسخیر این جزیره به ساسانیان امکان می‌داد تا بر راه‌های دریایی که کُنستانتینوپل را به استان‌های شرقی امپراتوری می‌پیوست، مسلّط شوند. این اقدام همچنین می‌توانست گامی مهم در تسخیر نهایی مصر به دست ایرانیان باشد که در آن زمان نبردهایی در آن جریان داشت. و سرانجام، لشکرکشی دریایی ایرانیان به قبرس به این دلیل نیز می‌توانست انجام پذیرفته باشد که تا اندکی پیش از آن شهروَراز، سردار ساسانی، آنتیوخیا [انطاکیه] و دیگر شهرهای بندری مدیترانه شرقی را به تصرّف درآورده بود.

پیشنهادهایی برای دوستداران کتاب ناوگان جنگی ساسانیان

اگر پس از مطالعه این اثر علاقه‌مند به شناخت بیشتر درباره تاریخ نظامی و ایران باستان شدید، کتاب‌های زیر می‌توانند مکمل خوبی باشند. این آثار نیز به حوزه جنگ‌ها و تاریخ سیاسی و اجتماعی ایران و جهان باستان پرداخته‌اند:

·      کتاب تاریخ سخت کُشی عباسقلی غفاری فرد نشر انتشارات نگاه

·      کتاب مردان در جنگ پیتر ویل کوکس نشر انتشارات سبزان

·      کتاب امپراتوری ایران دان ناردو نشر گروه انتشاراتی ققنوس

راهنمای خرید کتاب ناوگان جنگی ساسانیان از فیدیبو

کتاب ناوگان جنگی ساسانیان نوشته ولادیمیرالکسی‌یویچ دمیتری‌یف با ترجمه محسن شجاعی و انتشار توسط نشر مرکز، هم‌اکنون به صورت نسخه الکترونیکی در فیدیبو موجود است. برای خرید، کافی است وارد اپلیکیشن یا وب‌سایت فیدیبو شوید، نام کتاب را جست‌وجو کنید و پس از پرداخت، آن را به کتابخانه دیجیتال خود اضافه نمایید. نسخه الکترونیکی این کتاب همیشه همراه شما خواهد بود و می‌توانید در هر زمان و مکانی به مطالعه آن بپردازید. علاوه بر این، اگر اشتراک فیدی پلاس را تهیه کنید، تنها با پرداخت یک هزینه ثابت دوره‌ای به هزاران عنوان کتاب از حوزه‌های مختلف، از جمله تاریخ ایران باستان، دسترسی نامحدود خواهید داشت. این امکان، تجربه‌ای اقتصادی و لذت‌بخش از مطالعه برای شما فراهم می‌کند.