تنهازیستی در دوران سالمندی یکی از مسائلی است که در سالهای اخیر، هم در سطح جهانی و هم در جامعه ایران، به دغدغهای جدی تبدیل شده است. بسیاری از ما بارها از خود پرسیدهایم که آینده زنان سالمندی که به تنهایی زندگی میکنند چه خواهد شد؟ آیا نظام اجتماعی و فرهنگی کشور میتواند پاسخگوی نیازهای این قشر باشد یا اینکه آنها با مشکلات متعددی در حوزه سلامت، روان و حتی معیشت روبهرو میشوند؟ کتاب الکترونیکی تنهازیستی زنان سالمند ایرانی و پیامدها نوشته میرطاهر موسوی و معصومه معارفوند پاسخی جامع و علمی به این پرسشها ارائه میدهد. این اثر در دسته مطالعات زنان قرار دارد و تلاش میکند ابعاد کمتر دیدهشده این موضوع را روشن کند. انتشارات روزنه با چاپ این کتاب، امکان دسترسی پژوهشگران، سیاستگذاران و علاقهمندان به مسائل اجتماعی را به منبعی معتبر فراهم آورده است.
این کتاب در حوزه مطالعات زنان جای میگیرد و تمرکز آن بر تحلیل شرایط زنان سالمندی است که به دلایل مختلف همچون فقدان همسر، مهاجرت فرزندان یا انتخاب سبک زندگی مستقل، تنها زندگی میکنند. میرطاهر موسوی و معصومه معارفوند با اتکا به منابع علمی، آمارهای جهانی و دادههای میدانی، کوشیدهاند تصویری واقعگرایانه از وضعیت این زنان در جامعه ایرانی ترسیم کنند. آنچه این کتاب را ارزشمند میکند، نگاه چندجانبه به موضوع است؛ چراکه تنهازیستی زنان سالمند نه تنها یک مسئله فردی بلکه یک موضوع اجتماعی، اقتصادی و حتی فرهنگی است.
در فصلهای مختلف کتاب، به جنبههای گوناگون این پدیده پرداخته شده است؛ از تأثیرات روانی و جسمی گرفته تا تغییر نقشهای اجتماعی و چالشهای اقتصادی. نویسندگان نشان میدهند که چگونه دگرگونی در ساختار خانواده، افزایش طول عمر و تغییر ارزشهای اجتماعی، موجب گسترش پدیده تنهازیستی در دوران سالمندی میشود. همچنین، این اثر به پیامدهای احتمالی در سطح کلان مانند نیاز به سیاستگذاریهای بهداشتی، رفاهی و اجتماعی نیز میپردازد.
این اثر بهطور خلاصه نشان میدهد که جمعیت جهان با سرعتی بیسابقه در حال پیر شدن است و این تغییرات جمعیتی پیامدهای گستردهای برای جوامع دارد. در بخشی از کتاب، نویسندگان به آمار سازمان بهداشت جهانی اشاره میکنند که بر اساس آن، در سال ۲۰۲۰ تعداد افراد بالای ۶۰ سال از کودکان کمتر از ۵ سال فراتر رفته و پیشبینی میشود تا سال ۲۰۵۰، ۸۰ درصد از سالمندان جهان در کشورهای با درآمد متوسط و پایین زندگی کنند. این آمار به روشنی نشان میدهد که مسئله سالمندی دیگر محدود به کشورهای توسعهیافته نیست بلکه چالش مشترک تمامی جوامع خواهد بود.
در بخشهای دیگر، کتاب به بررسی عوامل مؤثر بر تنهازیستی زنان سالمند ایرانی میپردازد. عواملی همچون افزایش سطح تحصیلات و اشتغال زنان، تغییرات فرهنگی در الگوی ازدواج و خانواده، مهاجرت فرزندان به شهرها یا کشورهای دیگر، و همچنین مرگ زودهنگام همسران، از جمله مسائلی هستند که میتوانند منجر به تنهازیستی شوند. پیامدهای این پدیده نیز گسترده است: از احساس تنهایی و افسردگی گرفته تا مشکلات اقتصادی، فقدان حمایت اجتماعی و حتی افزایش نیاز به خدمات بهداشتی و مراقبتی.
زبان کتاب علمی و پژوهشی است اما در عین حال به گونهای نگارش شده که برای طیف وسیعی از خوانندگان قابل فهم باشد. نویسندگان از اصطلاحات تخصصی در جای لازم استفاده کردهاند اما با توضیح کافی و مثالهای روشن، متن را از حالت خشک و دانشگاهی خارج کردهاند. همین ویژگی باعث میشود کتاب نه تنها برای محققان بلکه برای علاقهمندان عمومی به مسائل اجتماعی نیز جذاب و خواندنی باشد.
یکی از نقاط قوت کتاب، استفاده از ترکیب آمارهای جهانی و دادههای داخلی است. این ترکیب به خواننده کمک میکند تا مسئله را هم در سطح کلان جهانی و هم در بستر فرهنگی ایران درک کند. سبک نگارش تحلیلی و در عین حال روان کتاب، موجب میشود که اطلاعات پیچیده علمی به راحتی در ذهن مخاطب جای بگیرد. علاوه بر این، ساختار منطقی فصلها و پیوستگی موضوعی، خواننده را گام به گام با مباحث کتاب همراه میکند. میتوان گفت که موسوی و معارفوند موفق شدهاند زبانی بینابینی میان علمی و عمومی ایجاد کنند؛ زبانی که از یک سو قدرت استناد علمی دارد و از سوی دیگر برای مخاطب غیرتخصصی نیز خستهکننده نیست.
این کتاب مناسب افرادی است که میخواهند درک عمیقتری از موضوعات اجتماعی و بهویژه مسائل مرتبط با زنان و سالمندی داشته باشند. دانشجویان و پژوهشگران علوم اجتماعی و روانشناسی میتوانند از دادهها و تحلیلهای این کتاب به عنوان منبعی معتبر برای تحقیقات خود استفاده کنند. همچنین، فعالان حوزه زنان و سالمندان با مطالعه این کتاب میتوانند چشمانداز روشنتری از نیازها و چالشهای این گروه به دست آورند.
برای سیاستگذاران و برنامهریزان اجتماعی، این اثر یک منبع ضروری است زیرا به آنها نشان میدهد که چگونه تغییرات جمعیتی میتواند بر ساختارهای اجتماعی و بهداشتی اثر بگذارد. به عنوان مثال، افزایش تعداد زنان سالمند تنها میتواند نیاز به خدمات حمایتی و مراقبتی جدیدی را ایجاب کند.
براساس گزارش سازمان بهداشت جهانی (۲۰۲۲) سرعت پیری جمعیت بسیار سریعتر از گذشته است و همه کشورها برای اطمینان از اینکه سیستمهای بهداشتی و اجتماعی آنها آماده استفاده حداکثری از سالمندشدن جمعیت هستند با چالشهای بزرگی روبهرو خواهند بود. در سال ۲۰۲۰، تعداد افراد ۶۰ سال و بالاتر، از کودکان کمتر از ۵ سال بیشتر بود. پیشبینی میشود بین سالهای ۲۰۱۵ تا ۲۰۵۰ نسبت جمعیت بالای ۶۰ سال جهان تقریباً از ۱۲ درصد به ۲۲ درصد برسد و دو برابر شود. براساس پیشبینیهای جمعیتی در سال ۲۰۵۰، ۸۰ درصد از سالمندان در کشورهای با درآمد پایین و متوسط زندگی خواهند کرد.
اگر از مطالعه این کتاب لذت بردید و به دنبال منابع مشابه هستید، میتوانید سراغ کتابهایی بروید که هر کدام از زاویهای دیگر به مسائل زنان یا جنبههای روانی و اجتماعی زندگی آنان پرداختهاند. در ادامه چند پیشنهاد معرفی میشود:
· کتاب دفاع شخصی برای بانوان مسعود حایریخیاوی نشر انتشارات نسل روشن
· کتاب زنان و غلبه بر فکروخیال جلد 1 سوزان نولن هوکسیما نشر انتشارات پیدایش
· کتاب رایگان جنس و جنسیت فیدیبو نشر فیدیبو
نسخه الکترونیکی کتاب تنهازیستی زنان سالمند ایرانی و پیامدها توسط انتشارات روزنه منتشر شده و به راحتی از طریق اپلیکیشن یا وبسایت فیدیبو قابل خریداری و دانلود است. فیدیبو این امکان را برای کاربران فراهم کرده که تنها با چند کلیک، کتاب را به کتابخانه شخصی خود اضافه کنند و در هر زمان و مکان به مطالعه آن بپردازند.علاوه بر این، کاربران میتوانند با تهیه اشتراک فیدی پلاس، تنها با پرداخت یک هزینه دورهای، به دهها هزار عنوان کتاب الکترونیکی و صوتی در دستهبندیهای متنوع دسترسی داشته باشند.
فرمت محتوا | epub |
حجم | 2.۹۲ کیلوبایت |
تعداد صفحات | 172 صفحه |
زمان تقریبی مطالعه | ۰۰:۰۰ |
نویسنده | میرطاهر موسوی |
نویسنده دوم | معصومه معارفوند |
ناشر | انتشارات روزنه |
زبان | فارسی |
تاریخ انتشار | ۱۴۰۴/۰۵/۲۳ |
قیمت ارزی | 7 دلار |
مطالعه و دانلود فایل | فقط در فیدیبو |