جایزهی کتاب سال شعر، منتخب «خبرنگاران» که فعالیت خود را با نام «جایزهی شعر خبرنگاران» از سال ۱۳۸۵ با همکاری جمعی از خبرنگاران و روزنامهنگاران حوزهی ادبیات آغاز کرد، اکنون به یکی از معتبرترین رویدادهای شعری کشور تبدیل شده است. این جایزه با همت «محمدهاشم اکبریانی» شکل گرفت که تا دورهی ششم نیز دبیری آنرا برعهده داشت. از آن پس، دبیری این رویداد سالیانه، برعهدهی دیگر عضو مؤسس جایزه، «علیرضا بهرامی» گذارده شده است.
جایزهی کتاب سال شعر «خبرنگاران» که در نخستین دوره، کتابهای منتشرشده در سال ۸۴ را بررسی کرد، زندهیاد «غلامرضا بروسان» را برگزید و به جامعهی ادبی کشور معرفی کرد. پس از آن نیز بهترتیب، «علیرضا طبایی»، «الیاس علوی»، «حافظ موسوی»، «رؤیا زرین»، «نرگس برهمند»، «بکتاش آبتین»، «فریاد شیری»، «حامد ابراهیمپور»، «عباس صفاری»، «عطیه عطارزاده» و «مهدی حاتمی» و «مهدی مظفری ساوجی» عنوان برگزیدهی بخش کتابِ سال جایزه را به خود اختصاص دادهاند که البته گاهی، اثرهای شایستهی تقدیر هم معرفی شدهاند.
همچنین از همان دور نخست که «محمد شمس لنگرودی» انصراف خود را از جمع نامزدهای جایزه اعلام کرد و بهعنوان سخنران اصلی مراسم پایانی انتخاب شد، عملا بخش پیشبینی نشدهی انتخاب و معرفی چهرهی تجلیلی هم به جایزه اضافه شد که در دورههای بعدی، «عمران صلاحی»، «احمدرضا احمدی»، «مفتون امینی»، «محمدعلی سپانلو»، «جواد مجابی»، «سیمین بهبهانی»، «یدالله رؤیایی»، «هوشنگ ابتهاج»، «علی باباچاهی»، «ضیاء موحد»، «منصور اوجی» و «فرزانه خجندی» (تاجیکستان) برگزیدگان این بخش بودهاند. برخی از این چهرهها، با آثارشان در دورههایی از جایزه شرکت کرده و بعضا نامزد دریافت جایزه هم بودهاند. تنها چهرهی تجلیلی از میان درگذشتگان هم عمران صلاحی بوده که در فاصلهی شرکت کتابش در جایزه تا معرفی منتخبان آن دوره، از دنیا رفت.
این حرکت مستقل که حوزهی فارسیزبانان جهان را تحت پوشش قرار داده و چند دوره نامزدی و حتا برگزیده شدن شاعرانی از کشور افغانستان، مهر تاییدی بر گسترهی نگاه آن بوده است، از دورهی چهارم، با هدف معرفی یا بازنمایی استعدادها یا لایههای کمتر مورد توجه قرار گرفته، بخش ویژه را هم تعریف کرد. این بخش به شاعرانی اختصاص داشته که تا زمان برگزاری هر دوره از جایزه، مجموعه شعری منتشر نکرده اما دستکم بهاندازهی یک مجموعه، شعر دارند. در این بخش، علاوه بر حضور شاعرانی از افغانستان و تاجیکستان و نیز شاعران ایرانی مقیم خارج از کشور، در برخی از دورهها، شاعر برگزیده و تقدیری معرفی شده، یا رتبههای اول، دوم و سوم و در برخی از دورهها هم در کنار یک نفر برگزیده، چند نفر بهعنوان رتبههای مشترک بعدی معرفی شدهاند.