کتاب امیل نشر انتشارات ناهید

اثر مشهور روسو در امر تعلیم و تربیت، کتاب امیل است که گفته‌اند نسل دورهٔ اول انقلاب فرانسه را پرورش داده است و دست‌مایه‌ای شده است برای اصلاحات اخلاقی ـ تربیتی نسل‌های بعد که ماییم و نسل ما. در کتاب قرارداد اجتماعی پایه‌های حکومت دموکراسی را طرح‌ریزی می‌کند و زمینه‌ساز انقلاب فرانسه می‌شود؛ و در همین کتاب است که گفته است برتری همواره از آن ملت است و نه حکومت. کتاب اعترافات همراه با دیگر مکتوباتش شالودهٔ مکتب رمانتیسم قرن هجده را شکل داده و بر رمانتیک‌های آن عصر و نیز بعدها به هنرمندان قرن نوزده تأثیری سودمند داشته است. این‌که افکار روسو پیچیده و گاه توأم با ایهام است شک نیست، اما آنچه این فیلسوف را برجسته می‌کند، علاوه بر نظراتش در قلمرو علم تربیت، عقایدش در خصوص مساوات و عدالت اجتماعی است.