کتاب مدیریت مرزها، رهیافت ها و رویکردها نشر پژوهشکده مطالعات راهبردی

هر دولتی که بخواهد در داخل کشور خود امنیت برقرار کرده و شرایط و امکانات سازندگی را فراهم کند، باید از مرزهای مطمئن و کارآمد برخوردار باشد. در غیر این صورت، مشکلات ناشی از ناامنی و بی‌‌نظمی که از مرزها نشئت می‌گیرند، مانع هرگونه سازندگی و پویایی خواهند شد. درعین‌حال، امنیت هنگامی به نحو مطلوب برقرار می‌شود که نسبت به مرزها اهتمام مقتضی معطوف شود. زیرا در تقدم اول، اقتدار نظام در مرزها تجلی می‌یابد. لذا وضعیت مرز و مرزبانی در اوضاع سیاسی، نظامی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی هر کشور تأثیر مستقیم داشته و هیچ‌یک از برنامه‌های توسعه تحقق پیدا نمی‌کنند مگر اینکه مرزها و مبادی ورودی و خروجی کشور به‌دقت کنترل و مراقبت شوند. داشتن مرزهای مطمئن و کارآمد، در اجرای سیاست حسن‌هم‌جواری و اعمال حاکمیت دولت‌ها نقش کلیدی ایفا می‌کند. پیچیدگی مدیریت مسائل مرزی در عصر کنونی، ضرورت توجه به ‌ابعاد گوناگون آن را خصوصاً از بعد امنیتی و اقتصادی بیشتر نمایان می‌سازد. افزون‌بر این، تأثیرات مستقیم و گسترده مرزهای هر کشور بر استقلال، تمامیت ارضی، حاکمیت ملی، امنیت داخلی، اوضاع اقتصادی، فرهنگی و.... آن کشور، اهمیت پرداختن به مدیریت بهتر مرزها را آشکار می‌سازد. مراقبت صحیح از مرز دارای ابعاد مختلف بوده و نیازمند مدیریت، هماهنگی و همکاری همه نهادها و سازمان‌هایی است که در این امر مشارکت دارند. این یک مأموریت ملی است که بر عهده سازمان‌هایی نظیر مرزبانی، گمرک، سازمان حمل‌ونقل و پایانه‌های کشور، وزارت بهداشت، وزارت جهاد کشاورزی، وزارت نفت و... گذارده شده است. در واقع، هماهنگی و رعایت قانون توسط این سازمان‌ها و نهادها، نقش مؤثری در مدیریت بهتر مرزها و روند اجرای مأموریت و تفکیک وظایف میان دستگاه‌های ذی‌ربط خواهد داشت.