کتاب کشت بافت گیاهی نشر انتشارات دانشگاه شهید بهشتی

تکنیک کشت بافت، که ابزاری کارآمد در ریزازدیادی، تکثیر، اصلاح و تولید گیاهان در شرایط کنترل‌شدۀ درون‌شیشه‌‌ای است، از چند دهۀ گذشته در مراکز پژوهشی و واحدهای تجاری سراسر جهان به‌ کار گرفته می‌شود. کشت بافت گیاهی را نمی‌توان شاخه‌ای مجزا از علومی مانند ژنتیک، فیزیولوژی، باغبانی و … به‌شمار آورد، در واقع کشت بافت یکی از تکنیک‌‌های بیوتکنولوژی و ابزار مناسبی در خدمت علوم دیگر است و آن‌ها را در دستیابی به اهداف مورد‌نظر یاری می‌‌کند. امروزه موارد پرشماری از کاربرد کشت بافت و سلول گیاهی مطرح می‌‌شوند که در زمینه‌‌های گوناگونی کاربرد دارند. ریز‌ازدیادی، انتفال ژن، سالم‌سازی و حفظ ژرم‌پلاسم بیشترین کاربردهای کشت بافت‌اند. در زمینۀ گیاهان دارویی و جنگلی، این تکنیک علاوه‌بر کاربرد در ریزازدیادی، تکثیر، تولید و حفاظت گیاهان دارویی باارزش و درخطر‌انقراض، طی دهه‌‌های اخیر، به‌منزلۀ ابزاری مؤثر برای تولید متابولیت‌‌های ثانویه در شرایط کنترل‌‌شده نیز مطرح است. همچنین، در کشت بافت، در زمینۀ تولید گیاهان زینتی و باغی نیز از روش ریزازدیادی بهره گرفته می‌شود. کشت بافت در بخش اصلاح نباتات نیز تکنیکی تکمیل‌کننده است که برای فراهم‌کردن جمعیت‌‌های مناسب، کوتاه‌کردن برنامه‌‌های اصلاحی و برای بسیاری از فعالیت‌های کشاورزی، که در شرایط مزرعه‌ تقریباً نا‌ممکن‌اند، روشی پیش‌گام به‌شمار می‌‌آید. آشنایی دانشجویان با مبانی کشت بافت گیاهی، به ‌ویژه جنبه‌‌های کاربردی این تکنیک، راهنمای آنان برای موفقیت در تولیدات کشاورزی خواهد بود. پژوهشگران و کارشناسان بیوتکنولوژی این تکنیک را در سطح پژوهش‌های آزمایشگاهی و واحدهای تجاری معمولاً به‌کار می‌برند. نویسندگان این کتاب در نظر دارند تکنیک‌‌ها و اطلاعات پایه‌ای کشت بافت را در اختیار پژوهشگران، دانشجویان و کارشناسان قرار دهند. در این کتاب، اصول پایه و مبانی اولیه‌ای که در آزمایشگاه کشت بافت به آن‌ها نیاز است در اختیار دانشجویان قرار می‌گیرد. در بخش‌‌های آغازین کتاب، تجهیزات و اصول ایمنی مورد ‌نیاز در آزمایشگاه تشریح شده‌‌اند، در بخش‌‌های میانی کتاب، مواردی همچون تهیۀ محلول‌‌های مورد‌ نیاز برای کشت بافت و تکنیک ضدعفونی‌کردن محیط کشت بیان شده‌اند و در فصل‌های پایانی کتاب، کشت سلول، کشت پروتوپلاست، کشت سوسپانسیون، کشت جنین، باززایی و ریزازدیادی در شرایط درون‌ شیشه‌‌ای تشریح شده‌اند.