کتاب مکتب نوسازی و دشواری های بومی سازی در ایران اثر مرتضی فرهادی نشر پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی

این گزینشگری، همراه با ساده‌سازی به پیروی از علوم دقیقه یعنی دانش‌های مربوط به قوانین حاکم بر مواد بی‌جان (کانی) و در بهترین و پیچیده‌ترین حالتش، در علوم مربوط به مواد «آلی» همچون علوم زیستی و ارگانیکی بوده است؛ غافل از اینکه حتی در قوانین علوم دقیقه، با وجود سادگی نسبت به علوم اجتماعی، به دلیل آسانی و کنترل عوامل تأثیرگذار در آن و معدودبودن و شناخته‌شده‌بودن آن عوامل، باز «تحت شرایط متعارفی» تعریف می‌شوند و بدون لحاظ‌کردن شرایط متعارفی و همچنین پذیرش برخی استثنائات معنادار نیستند، حتی اگر به ‌سادگیِ قانون «جوش آب» و یا «قانون انبساط و انقباض» اجسام باشند! وقتی قوانین علوم فیزیکی که به ‌نسبت ساده‌ترند تا این اندازه به «شرایط متعارفی» بستگی دارند، آنگاه چگونه می‌توان به شرایط متعارفی در نظریه‌های مربوط به جامعه و فرهنگ بی‌توجه بود. یکی از معانی بومی‌سازی علوم اجتماعی می‌تواند فهم همین نکتۀ ساده، یعنی فهم عوامل دگرگون‌کننده و تغییرساز در «شرایط متعارفی» بر یک و یا چند پدیدۀ اجتماعی باشد که آستانۀ اِعمال یک قانون و نظریه را به ‌پیش یا پس می‌برد و یا به‌طورکلی وقوعش را امکان‌پذیر یا غیرممکن می‌سازد.