جهان ساسانی
(مقالاتی دربارۀ تاریخ ایرانشهر)

کتابی که در پیش رو دارید مجموعه مقالاتی است که من در مجلات اروپایی و آمریکایی در دو دهۀ گذشته دربارۀ ایران ساسانی به چاپ رسانیده‌ام. از زمانی‌‌که بر روی متن پهلوی (فارسی میانه) شهرستان‌های ایرانشهر کار می‌کردم، به ایدۀ شکل‌گیری مبحث ایرانشهر و اهمیت آن پرداخته‌ام. ایرانشهر نه‌تنها بعد سیاسی بلکه بعد فرهنگی نیز دارد که ساخته و پرداختۀ دوران شاهنشاهی ساسانی مابین قرون سوم و هفتم میلادی است. به نظر من فرهنگ ایرانشهری از آمو دریا (جیحون) تا رود فرات جریان داشته و جلوه کرده‌است. این فرهنگ شامل تاریخ، ادبیات و رسم و رسومی است که تا امروزه در این مناطق همچنان وجود دارد و در قفقاز نیز می‌توان ردپای آن را یافت. قسمت دیگر این کتاب دربارۀ تاریخ سیاسی و نکاتی دربارۀ شاهنشاهی ساسانی و همچنین مطالعۀ تاریخ‌نگاری حکومتی است که شناخت آن را مطالعات اسلام شناسی و روم شناسی روشن ساخته‌اند. این مقالات به لطف خانم دکتر مهناز بابایی به‌صورت کتاب به چاپ می‌رسد. ایشان با حوصله و دقت این مقالات را انتخاب کردند و آنها را به‌صورت مجموعه‌ای منسجم ترجمه کردند. من از دکتر بابایی برای همۀ زحماتی که برای به چاپ رسانیدن این مقالات به فارسی کرده‌اند، متشکرم. همچنین از خانم دکتر گشتاسب سپاسگزارم که این مقالات را در انتشارات فروهر به چاپ رساندند. امیدوارم این مقالات برای دانشجویان و محققان ایرانی مفید واقع شود و به پیشبرد تحقیق دربارۀ این فرهنگ مهم کمک کند. تورج دریایی