کتاب جایگاه خانواده و جنسیّت در نظام تربیت رسمی اثر محمدرضا زیبایی نژاد نشر انتشارات پژوهشکده زن و خانواده

امروزه، کمتر اندیشمندی را می‌توان یافت که در تأثیر نظام تربیت رسمی در جامعه‌پذیری تربیت‌یافتگان، تردید روا دارد. مفاهیم بنیادین، رواداری‌ها، ناروانمایی‌ها، رفتارها و مهارت‌ها، تا اندازه‌ای تأثیرگذار، در مدرسه شکل می‌گیرند و بخش رسمی نظام تربیت، سهمی مهمّ در نگرش‌ها و ارزش‌ها و عادت‌ها بر عهده دارد و در شکل‌گیری مطالبات اجتماعی، نقش‌آفرین است. رشد و تعالی فرد و اجتماع، بسته به آن است که اوّلاً، همۀ تأثیرگذاران تربیت، از خانواده و مدرسه تا نهادهای غیر رسمی، به هماهنگی دست‌یابند و پیام‌های ناسازگار ندهند؛ و ثانیاً، بنیان و پایه‌ای استوار که این هماهنگی گِرداگِرد آن شکل می‌گیرد، تحقّق یابد. با تأسّف، باید اعتراف‌کرد که هم‌اکنون، نه تنها الگوی سبک زندگی و ساختارهای فرهنگی و اجتماعی و اقتصادی، به طور عامّ، خانواده را تضعیف و تحقیر می‌کنند؛ بلکه نظام تربیت رسمی نیز، به طور خاصّ، در به‌حاشیه‌راندنِ ارزش‌های خانوادگی سهمی بسزا دارد و خانواده -که اعضای آن در نظام تربیتی موجود، پرورش یافته‌اند- خود در تضعیف جایگاه و کارکرد خویش، فعّالانه عمل می‌کند.