کتاب الگوی جامع شخصیت زن مسلمان نشر انتشارات پژوهشکده زن و خانواده
جلد نخست (تعاریف و ساختار)
در دهه‌های گذشته، بارها در مباحث اجتماعی و فرهنگی از الگو و الگوسازی سخن رفته و ضرورت دستیابی به الگوهای اقتصادی، سیاسی و فرهنگی مورد تأکید و تأیید قرار گرفته است. این نکته البته اختصاص به جامعه ایران ندارد و در سایر کشورهای اسلامی نیز کم و بیش از سوی اندیشمندان مسلمان چنین ضرورتی مطرح شده است. توجه به الگوهای اجتماعی با مبحث دیگری چون نظام‌های فکری و اجتماعی گره خورده است و تلاش‌هایی که در گوشه و کنار در طراحی و تبیین نظام اقتصادی یا سیاسی اسلام صورت گرفته در همین راستا قابل تفسیر و تعبیر است. نیک پیداست که این ادبیات جدید در بین دانشمندان مسلمان ریشه در نهضت احیاگری اسلامی از یک سو و پدیده اسلام‌گرایی از سوی دیگر دارد. امّا چنان‌که خواهیم دید جریان اسلام‌گرایی بیشترین نقش را در تعمیق و توسعه این ادبیات داشته است. شکست یا ناکامی فرهنگ مدرن غرب در دهه‌های گذشته و تجدید حیات دینی در سرزمین‌های اسلامی این گمان را به تدریج فرو کاست که دین در جهان جدید توان حضور در صحنه‌های اجتماعی و مدیریتی را ندارد. از این رو، علمای اسلامی و گروه‌های اسلام‌گرا برای روشن ساختن توانمندی‌های دین در اداره جامعه، به بازشناسی متون و معارف دینی برخاستند و این بار اسلام را نه از منظر احکام و اخلاق فردی، بلکه از دریچه یک مکتب حیات‌بخش و سعادت‌آفرین در ابعاد فردی و اجتماعی نگریستند. لزوم شناخت اسلام به صورت یک «نظام معرفتی جامع و هماهنگ» و طراحی «الگوهای کارآمد اجتماعی» برای اداره جامعه بر اساس ارزش‌های دینی، در این فضا شکل گرفت. بی‌تردید پیروزی انقلاب اسلامی ایران بیشترین تأثیر را در این خصوص بر جای گذاشت و «اسلام در مقام عمل» را به عنوان یک ضرورت انکارناپذیر مطرح ساخت. از این پس، مباحث نظری می‌بایست به گونه‌ای سامان می‌یافت که حل مشکلات عینی جامعه اسلامی را به دنبال داشته باشد. به این ترتیب، بحث از نظام فکری و الگوهای عملی رنگ دیگری به خود گرفت و نیاز به آن دو چندان احساس شد. با این حال، تاکنون تفسیر روشن و قابل اعتمادی از مقوله نظام و الگو در نسبت با معارف دینی ارائه نشده است و این واژه‌ها در بین اهل نظر به معانی متفاوتی اطلاق می‌شود. این رساله پیش از هر چیز درصدد بیان ضرورت نظام‌شناسی دین و الگوسازی دینی است. طبیعی است که به دلیل نبودن پیشینه کافی برای این بحث، مباحث مطرح‌شده نیاز به اصلاح و تکمیل دارد. این پژوهش مستقیماً به مسائل زنان پرداخته و همت اصلی آن، سامان‌مند کردن مطالعات زن‌پژوهی دینی است. امّا بر این باوریم که شاکله اصلی طرح حاضر می‌تواند در صورت کامیابی به سایر حوزه‌های اجتماعی نیز گسترش یابد. این اثر در واقع مقدمه‌ای است بر مجلدهای دیگر که به ترتیب مراحل پیش‌بینی شده در این طرح را به تفصیل مورد پژوهش قرار خواهد داد. این نوشته، در فصل نخست به سه رویکرد اصلی در بین اندیشمندان مسلمان نسبت به مسائل زنان پرداخته و نشان داده است که در این بین، سه گرایش سنت‌گرایی، تجددگرایی و تمدن‌گرایی را می‌توان از یکدیگر ممتاز کرد. در این فصل روشن شده است که لزوم طراحی الگوی شخصیت زن مسلمان تنها بر اساس دیدگاه سوم قابل دفاع و پی‌گیری‌است. در فصل دوّم، به مهم‌ترین مفاهیم الگوی شخصیت زن پرداخته شده و واژه‌های چندپهلویی چون نظام، الگو، شخصیت، جامعیت و... مورد بحث قرار گرفته است. در این بخش روشن شده است که الگوی شخصیتی ـ در تمایز با دو مقوله دیگر، یعنی: نظام شخصیت و برنامه عمل زنان ـ مقوله تازه‌ای است که فراتر ازاجتهاد فقهی و کارشناسی علمی، به تخصص و پژوهش افزون‌تری نیازمند است. در فصل سوّم، به ساختار الگوی شخصیتی زن پرداخته و مراحل رسیدن به این نتیجه را در حد توان مورد بررسی قرار داده‌ایم. چگونگی ارتباط میان الگو و نظام از یک سو، و رابطه الگو با ظرفیت‌های اجتماعی و تاریخی از سوی دیگر، یکی از حساس‌ترین مباحث این فصل است. در حالی که نظام شخصیت زن علی‌الاصول ثابت و مبتنی بر روش‌شناسی اجتهاد است، الگوی شخصیت با تحول در ظرفیت‌های اجتماعی تغییر می‌پذیرد. در این فصل از چرایی تحول در الگو و نیز از ضرورت نگرش توسعه‌ای به مقوله الگوسازی بحث شده است و توسعه اجتماعی دینی را در گرو توسعه‌پذیری الگو دانسته‌است. از دانشوران گران‌مایه و پژوهشگران ارجمند حوزه مطالعات زنان، امید و انتظار می‌رود که ما را از نقد وپیشنهادات خود بهره‌مند ساخته و مجموعه پژوهشگران این پروژه عظیم را مورد لطف و مهرورزی خویش قراردهند. محمدتقی سبحانی
شناسنامه
| فرمت محتوا | epub |
| حجم | 1.۳۳ مگابایت |
| تعداد صفحات | 152 صفحه |
| زمان تقریبی مطالعه | ۰۵:۰۴:۰۰ |
| نویسنده | محمد تقی سبحانی |
| ناشر | انتشارات پژوهشکده زن و خانواده |
| زبان | فارسی |
| تاریخ انتشار | ۱۴۰۰/۰۱/۲۸ |
| قیمت ارزی | 2 دلار |
| مطالعه و دانلود فایل | فقط در فیدیبو |
