کتاب دفاع از حقوق زنان، ما و نظام بین الملل نشر انتشارات پژوهشکده زن و خانواده

به تأیید کارشناسان، انقلاب اسلامی ایران، انقلابی فرهنگی بود که تحول در نظام ارزش‌گذاری، اصلاح بینشها و استقلال در اندیشه و عمل را فریاد می‌کرد و از ابتدا، صدور ارزشهای انقلابی به تمامی جهان را، نه در قالب حرکتهای تحمیلی و استعماری، که در قالب آموزش شیوه‌های نوین و پرورش نسلهای نو، زمزمه می‌نمود. امروز، پس از گذشت بیش از دو دهه از آغاز شکل‌گیری حکومت اسلامی، مناسب است که با مقایسه عملکرد نظام در این فاصله زمانی، با اهداف ذکرشده در متن انتظارات مردم و رهبران آنان، به مطالعه موفقیتها و کاستی‌ها و به تنظیم بایسته‌ها بپردازیم. در بعد سیاست خارجی نظام در حوزه مباحث زنان، ناگزیر می‌بایست به تحلیل و آسیب‌شناسی جریانات بین‌المللی در کنار تحلیل و آسیب‌شناسی سلوک بین‌المللی جمهوری اسلامی پرداخت و براساس واقعیتهای موجود، نقاط ضعف و قوت سیاستها و راهبردها را تحلیل نمود. ناگفته پیداست که تحقق این دو مهم پس از تدوین اصول سیاستهای جمهوری اسلامی و توجه به چگونگی تبدیل سیاستها به راهبردهای عملی میسور است. به بیان دیگر، تنها با تصویر نقطه تعادل است که می‌توان به آسیب‌شناسی وضعیت کنونی پرداخت. اگر عزت، حکمت و مصلحت را اصول سیاست خارجی نظام اسلامی و ارتباط با مجامع بین‌المللی و جریانات جهانی را در این چارچوب قابل پیگیری بدانیم، لازم است قبل از هر چیز در مورد این سه مفهوم به تفاهم برسیم. بحث از اینکه عزت چیست و از دیدگاه دینی چه شاخصه‌هایی دارد، مصلحت چیست، چگونه احراز می‌شود و آیا در تشخیص مصالح باید اهم و مهم در نگاه دین را در نظر گرفت یا آنکه مراجعه به عرف عام و یا عرف کارشناسی شرط کافی در احراز مصلحت است؛ و ده‌ها مسأله دیگر، شرط دستیابی به یک الگوی روشن در سیاست‌گذاری است. امروزه، در تحلیل عملکرد بین‌المللی نهادهای دولتی و غیردولتی زنان می‌توان به نارسایی‌هایی دست یافت که گاه ناشی از ابهام و یا تبیین غلط این مفاهیم است. اینکه پی‌گیری فرامین رهبری نظام و عزت و مصلحت را در کسب کرسی‌هایی در مجامع بین‌المللی و تأییدیه‌های مکرر نهادهای جهانی و پی‌گیری مصوبه‌ها و معاهدات بین‌المللی در داخل کشور و بالاخره همسویی با جریان حاکم بر معادلات جهانی بدانیم، تفسیری از عزت‌مندی است که در یک نگاه دیگر می‌تواند عزت و استقلال فرهنگی ما را با بحرانهای اساسی مواجه سازد. به هر حال لازم است باب مباحث کارشناسانه در این عرصه پیوسته مفتوح باشد و کارشناسی در فضایی آرام و منطقی صورت پذیرد. یکی از آفتهای کارشناسی امروز که باید از آن برحذر بود آن است که ابتدا در عرصه روابط بین‌الملل به تصمیم برسیم و پس از ابتلا به پیامدهای یک تصمیم، از دستگاه کارشناسی مددجویی کنیم. کم‌ترین آفت این عملکرد آن است که فضای آرام کارشناسی را تحت تأثیر بحرانهاو شرایط خاص قرار می‌دهد و صد البته، کارشناسی بحران‌زده نمی‌تواند در خدمت مصالح درازمدت جامعه قرار گیرد.