کتاب آموزش و یادگیری در محیط وب حسین ابراهیم آبادی نشر پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی

سرعت تحولات و پیشرفت‌های صورت‌گرفته در عرصه فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطی در دنیای معاصر تا حدی است که به نظر می‌رسد تغییراتی حیاتی و بنیادین را در حوزه‌های مختلف حیات بشری از جمله در حوزه آموزش و یادگیری به همراه داشته باشد. در این میان، فرصت‌ها و چالش‌هایی که این تحولات می‌تواند در پی داشته باشد مورد بحث و مجادله صاحب‌نظران عرصه تعلیم و تربیت است. برخی از اندیشمندان معتقدند که ورود این فناوری‌های نوظهور به حوزه تعلیم و تربیت می‌تواند یادگیری را تسهیل بخشیده و در نتیجه تسلط نهادهای سنتی آموزشی بر این فرایند را متزلزل کند. این در حالی است که برخی دیگر بر این باورند که این امر می‌تواند به تضعیف کیفیت آموزش و یادگیری و همچنین از بین بردن مشاغل و ارتباطات مطلوب انسانی منجر شود. علاوه بر اینها، اندیشمندان دیگر بر ضرورت برقرای تمایز میان آموزش مجازی و واقعی به مثابه دو دنیای متفاوت می‌نگرند که سمت و سوی زندگی بشر را متاثر می‌کند؛ در سایه این نگاه، کاهش ارتباطات ملموس و جایگزینی آن با ارتباطات مجازی در فرایند آموزش مجازی خطرات و چالش‌هایی را به همراه دارد، اما نکته مهم آن است که چگونه می‌توان با اندیشیدن چاره‌ای مناسب، این مشکلات را به فرصت‌هایی برای گسترش پیوندهای انسانی و توسعه فضای صمیمیت میان افراد در محیط‌های آموزشی و علمی تبدیل نمود. برای این امر ضرورت دارد نسبت به ویژگی‌ها و مشخصه‌های نظام آموزش و یادگیری در فضای مجازی و شبکه‌ جهانی اینترنت آگاهی‌های لازم را کسب نماییم. نکات زیر را می‌توان به طور کلی به عنوان مولفه‌های اصلی نظام آموزشی در شبکه وب برشمرد: یادگیری الکترونیکی به وسیله اینترنت صورت می‌گیرد. با جدیدترین اطلاعات همراه است. مجموعه‌ای از روش‌های آموزشی نوین مانند آموزش‌های مجازی، همکاری دیجیتالی، شبیه‌سازی و... را در بر می‌گیرد. فراگیر-‌ محور است و به ویژگی فردی او توجه دارد. اینترنت- محور نیست، کثرت‌گراست (شامل همگان می‌شود) و نهایتا قابلیت انجام دادن فرایندهای اداری و مدیریتی از قبیل: ثبت نام، پرداخت شهریه، نظارت بر روند اجرای فعالیت‌های یادگیرنده، تدریس و اجرای ارزشیابی از راه دور را فراهم می‌کند. به طور کلی، یادگیری الکترونیکی به آن نوع یادگیری گفته می‌شود که در محیط شبکه به وقوع می‌پیوندد و در آن مجموعه‌ای از فناوری‌های چندـ رسانه‌ای، فراـ رسانه‌ای و ارتباطات از راه دور به خدمت گرفته می‌شود. کتاب حاضر حاصل پژوهش‌های صورت‌گرفته در حوزه یادگیری مجازی در دنیای معاصر است که به دنبال مقایسه دو روش یادگیری مجازی و واقعی است. در این چارچوب علاوه بر معرفی شالوده‌های نظری و دیدگاه‌های مربوط به دو حوزه به ویژه آموزش الکترونیکی، با تکیه بر پژوهش‌ها و تجاربی که در سطح جهان و در جوامع مختلف از جمله در ایران در جریان است به توصیف، تحلیل و تبیین تأثیر دو روش آموزش از طریق شبکۀ وب و آموزش به روش سنتی (سخنرانی) بر یادگیری و انگیزش پیشرفت تحصیلی پرداخته است. در نتیجه می‌توان اثر حاضر را به عنوان پژوهشی بدیع و جریان‌ساز در حوزه مطالعات آموزش و یادگیری در ادبیات علمی و دانشگاهی کشور معرفی نمود. پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری امیدوار است انتشار این کتاب زمینه را برای پژوهش‌ها و مطالعات بیشتر در حوزه تعلیم و تربیت در میان پژوهشگران و دانشگاهیان فراهم آورد و به دنبال آن جهش‌های عظیم در فرایندهای آموزش و یادگیری دانشگاهی در کشور را به همراه آورد.