کتاب اگر حافظه یاری کند نشر اطراف

می‌گویند اگر دنبال نثر خوب هستی به یک شاعر بگو برایت بنویسد. در کتاب اگر حافظه یاری کند سراغ یک شاعر رفتیم: ایوسیف الکساندروویچ برودسکی، مشهور به جوزف برودسکی. او خودش را شاعری روس و جستارنویسی انگلیسی می‌نامد که پس از تبعید، شهروند آمریکا شد. به زبان روسی می‌سرود و سپس اشعارش را به انگلیسی ترجمه می‌کرد. از مضمون‌های رایج آثارش می‌توان به تبعید،‌ فقدان، خاطره، وطن، و معنای مرگ و زندگی اشاره کرد. جستارهای برودسکی که معمولاً به انگلیسی نوشته می‌شدند، دریچه‌ای به دنیای اسرارآمیز ذهن شاعرانه‌ و خلاقش می‌گشایند. در چند دهه‌ی گذشته، طبق پیش‌بینی جورج لوکاچ در آستانه‌ی قرن بیستم، جستار فرهنگی-فلسفی کم‌کم به فرم ادبیِ معرفِ دوره‌های انتقالی تبدیل شد؛ دوره‌هایی که در آن‌ها تردید به گستره‌ی بدیهیات و قطعیات پیشین راه پیدا کرد (جان و صورت). اهمیت جستار در زمانه‌ی انتقالی برودسکی از یک سو، و سبک کم‌نظیر نثرش که با معیارهای خود او خوبی‌اش را مرهون دقت، سرعت، و چگالی و ایجاز بیانِ شاعرانه است (دو جستار)، از سوی دیگر، مجموعه‌جستارهای برودسکی را درخور تأمل و تأثیرگذار کرده‌اند. جستارهای او هم ما را با فضای یکی از دوران‌های انتقالی از نگاه متفکری که همراه خاطرات سنگینش از یک دنیای فرهنگی به دیگری کوچ کرد، آشنا می‌کنند و هم با هویت جست‌وجوگری که آن‌ها را روی کاغذ آورده است. همان‌طور که خودش باور داشت، «آدم‌‌ همان است که از او در یادها مانده. آنچه زندگی‌ می‌نامیم نهایتاً چهل‌تکه‌ای از خاطرات دیگران است که با مرگ‌مان از هم شکافته می‌شود و به دست هر کس فقط بخشی از تکه‌های اتفاقی و از هم‌گسیخته‌‌اش می‌رسد.» («به یاد استفان اسپندر») در این کتاب از مجموعه‌ی جستار روایی شما را به تجربه‌ی تکه‌هایی از کیستیِ یکی از تأثیرگذارترین جستارنویسان معاصر دعوت می‌کنیم. ترجمه‌ی جستار روایی توانایی خاصی می‌طلبد که فراتر از مهارت فهم و انتقال متن انگلیسی است. زبان مترجم‌ این جستارها باید به خلق‌و‌خوی گفتمانی نویسنده نزدیک باشد یا به آن نزدیک شود تا بتواند مباحث جدی و حال‌و‌هوای نوشته‌های نویسنده را به لحن شخصی سرخوشانه و گاه مطایبه‌آمیز جستار روایی گره بزند و سهم خواننده را در حظِ خواندن متن افزایش دهد. طهورا آیتی دانش‌آموخته‌ی رشته‌ی ادبیات انگلیسی است و تاکنون کتاب‌‌های پنلوپیاد اثر مارگارت اتوود، بار گران اثر جانت وینترسن، مری را دیده‌اید اثر ساندرا سیسنروس، بابا گایا تخم گذاشت اثر دوبراوکا اوگرشیچ و اعلان قرعه‌ی ۴۹ اثر تامس پینچِن را به زبان فارسی ترجمه کرده است. او با رعایت امانت در ترجمه، به دقت و ظرافت تمام توانسته‌ روح جستارهای برودسکی را به مخاطب منتقل کند. نشر اطراف با هدف معرفی ژانرهای نگارشی مختلفی که از لحاظ ساختار یا مضمون راهی به روایت دارند، مجموعه‌های گوناگونی را طراحی و تهیه کرده که مجموعه‌ی جستار روایی یکی از آن‌هاست. دبیر ترجمه‌ی اطراف - رؤیا پورآذر