پژوهش حاضر در پی انجام دو تلاش نظری بر روی نظریۀ علامه مطهری در زمینۀ علل وقوع انقلاب اسلامی است که عبارتند از:
اول. ساختاربندی؛ یعنی اجزاء و مقولات مختلف نظریۀ ایشان که پراکنده و آمیخته در یکدیگر هستند، در درون یک ساختار دقیق و منطقی قرار گیرند؛
دوم. بسط؛ یعنی پارههایی از نظریۀ آیت الله شهید که موجز یا مبهم بیان شدهاند، با تکیه بر سایر گفتهها و نوشتههای ایشان، گسترش و تفصیل یابند.