کتاب ماهیت و آثار حقوقی قراردادهای مجوز بهره برداری نشر مجمع علمی و فرهنگی مجد

مجوز بهره‌برداری از حقوق مالکیت فکری در جهان رایج شده است و در بسیاری از کشورها و در کشور ما هم تحت همین عنوان استفاده می‌شود. اما ماهیت این عمل حقوقی تاکنون مورد مناقشه بوده است. برخی چنین نظر داده‌اند که این مجوزها نوعی سلب حق هستند بدین ترتیب که مجوز دهنده تعهد می‌کند در صورت نقض حقش توسط طرف مقابل (مجوز گیرنده) علیه وی دعوای نقض حق مالکیت فکری اقامه ننماید. در حقوق ما پذیرش این نظر مشکل به نظر می‌رسد و ماهیت این مجوزها با برخی عقود معین شباهت دارد مثلاً ممکن است مجوز بهره‌برداری نوعی وکالت تلقی شود که در آن دارنده حق به طرف مقابل وکالت می‌دهد که حقش را اجرا کند یا اجاره به این صورت که اثر فکری برای مدت معینی اجاره داده می‌شود یا بیع که به موجب آن حق بهره‌برداری منتقل می­شود. همچنین در این زمینه عقد عاریه هم قابل بررسی است. عقد صلح نیز می‌تواند قالبی برای مطالعه ماهیت مجوزهای بهره‌برداری حقوق مالکیت فکری باشد. به هر حال باید توجه داشت که مجوزهای ذکر شده نقاط افتراقی هم با عقود معینی که گفتیم دارند. پس باید دید که چه قالبی به بهترین صورت، ماهیت این مجوزها را توجیه می‌کند. نکته مهم دیگر این است که اگر هیچ یک از قالب‌های سنتی برای بیان ماهیت این مجوزها مناسب نباشند، لازم است به عقود نامعین متوسل شویم. ضرروت انجام تحقیق در این است که چون نوع عقد مجوزهای حقوقی مشخص نیست این موضوع در قانون مبهم بوده و این مسئله باعث بوجود آمدن مناقشات بسیاری شده است. پس باید ماهیت و مخصوصا آثار این قرارداد‌ها مشخص و تبیین شود تا نقاط ضعف قوانین برطرف گردد. سوالات مهمی­ در این خصوص مطرح است، اینکه ماهیت حقوقی قراردادهای مجوز بهره‌برداری از حقوق مالکیت فکری چیست؟ و چه آثار حقوقی بر قراردادهای مجوز بهره‌برداری از حقوق مالکیت فکری مترتب می‌شود؟ در همین راستا و بر همین اساس، کتاب حاضر با استفاده از روش تحلیل توصیفی در دو بخش به بررسی ماهیت قراردادهای مجوز بهره­برداری از حقوق مالکیت فکری و آثار آن پرداخته است.