کتاب بازی های آموزشی برای پرورش تفکر خلاق منیره عابدی درچه نشر انتشارات یار مانا

اگر مانع بازی بچه‌ها شویم، هستی، خلاقیت، قدرت یادگیری و آینده را از آن‌ها گرفته‌ایم. بچه‌ها برای رشد مهارت‌های اجتماعی، عاطفی، شناختی (تفکر) و جسمی به بازی نیاز دارند. بازی به آنها کمک می‌کند که یاد بگیرند چگونه با بچه‌های دیگر، مشارکت و همکاری داشته باشند، اختلافات را برطرف و مسائل را حل کنند. این مهارت‌ها، توانایی‌ها و نگرش‌ها در ایجاد اساسی مستحکم برای یادگیری‌های آینده ضروری است. به‌علاوه، بازی تخیل و خلاقیت، مهارت‌های ادبی و عددی، مهارت‌های حل مسأله، مهارت‌های اجتماعی (از جمله یادگیری نحوه‌ی کنار آمدن با دیگران و...)، مهارت‌های بدنی (شامل تعادل، توازن، انعطاف و...)، حرف زدن و گوش دادن، روابط و امنیت عاطفی، اضطراب و تنش، همدلی و توانایی پذیرش تفاوت‌ها و درک ما از خود و جایگاهمان در جهان را افزایش می‌دهد (بوور، ۲۰۱۰: ۷ـ۳).در کنار این مزایا، استفاده از بازی‌های آموزشی در کلاس درس، به‌طور خاص باعث افزایش یادگیری موضوعات درسی، تمرین و مرور درس‌های قبلی با شیوه‌ای جذاب و ارزشیابی و خودارزیابی دانش‌آموزان، به دور از هرگونه اثر منفی می‌شود. همچنین این بازی‌ها، به علت آنکه دربرگیرنده‌ی کنش و واکنش متقابل و تبادل ایده‌ها و تفکرات بین بچه‌ها و بزرگ‌ترهاست، بر استمرار انگیزش کودکان، تقویت علاقه و جذب شدن در تجربه و یادگیری تأثیر می‌گذارد (کندی و باربلت، ۲۰۱۰: ۴). این کتاب که به‌منظور رسیدن به این اهداف تدوین شده است، شامل حدود ۲۰ بازی آموزشی برای پرورش تفکر خلاق است. تورنس، روان­شناسی که یکی از معروف­ترین آزمون­های سنجش خلاقیت را طراحی کرده است، چهار مؤلفه برای تفکر خلاق معرفی می­کند. این مؤلفه­ها شامل سیالی (زیاد بودن تعداد ایده­ها)، انعطاف­پذیری (تنوع داشتن ایده­)، اصالت (جدید بودن ایده­ها) و بسط دادن (گسترش ایده­های موجود) می­شود (راینا، ۲۰۰۰). علاوه بر این، یکی از جدیدترین پژوهش­های مربوط به خلاقیت، با بررسی تحقیقات متعدد در این جزوه، ۱۴ مؤلفه­ی کلیدی خلاقیت را معرفی کرده­ است (جوردانوس و کلر، ۲۰۱۶). با کنار هم قرار دادن نتایج این دو پژوهش، می­توان گفت با پرورش مؤلفه­هایی که در ادامه می­آید، خلاقیت پرروش می­یابد: ارائه­ی ایده­های زیاد، متنوع و جدید، گسترش ایده­های موجود، درگیر شدن فعال و پایدار در فرایند خلاقیت، کار با اطلاعات ناقص، مبهم و متناقض، استقلال و عدم محدودیت در ارائه و آزمون ایده­ها، تعامل اجتماعی در فرایند خلاقیت، واکنش سریع و خودانگیخته، ارائه­ی ایده­ها و نتایج مفید و ارزشمند. بازی­های این کتاب، بر اساس همین مؤلفه­ها و به منظور تقویت و پرورش آن­ها طراحی شده­اند. در ادامه توضیحاتی کلی در رابطه با قسمت‌های مختلف بازی‌های این کتاب آورده می‌شود. در ابتدای هر بازی، توضیحی کلی درباره‌ی آن بازی داده‌ایم که در واقع مقدمه‌ای برای شناخت کلیت بازی است و پس از آن، هدف از بازی بیان شده است. این هدف در حقیقت هدف اصلی شکلی از بازی است که به تفصیل توضیح داده‌ایم؛ اما با مراجعه به قسمت نکات و تغییرات، ممکن است متوجه شوید که می‌توان از این بازی برای اهداف دیگری نیز استفاده کرد. بعد از هدف، یک قسمت را به ارائه‌ی توضیحاتی درباره‌ی بازی اختصاص داده‌ایم که شامل این موارد است: گروه سنی: گروه سنی با توجه به بخش اصلی بازی (روش بازی) تعیین شده است؛ اما با مراجعه به بخش تغییرات که پس از روش بازی آورده شده است، می‌توانید تغییراتی در بازی اعمال کنید که برای دانش‌آموزان سال‌های بالاتر هم قابل اجرا باشد.