کتاب دعاوی مطروحه در اعتبارات اسنادی و حل و فصل آن گلاویژ الماسی نشر مجمع علمی و فرهنگی مجد

یکی از طرق معروف و شناخته شده برای پرداخت‌ها، مخصوصا در عرصه‌ی تجارت بین‌الملل، استفاده از نهادی با عنوان ال سی (LC) یا اعتبار اسنادی است. منظور از واژ‌ه‌ی LC که مخفف عبارت Letter of credit یا به نحو دقیقتر Documentary Letter of Credit است و با عناوین اعتبار اسنادی یا اعتبار‌نامه در زبان فارسی معرفی می‌شود، یک روش پرداختی است که در آن تعهد قطعی به پرداخت از جانب بانک گشاینده‌ی اعتبار وجود دارد و به خریدار و فروشنده داده می‌شود که به موجب آن بانک تعهد می‌کند که میزان پرداختی خریدار، در زمان تعیین شده و با همان مبلغ مورد توافق و صحیح، به فروشنده داده خواهد شد. در حقیقت در تعریف ساده‌ترِ دیگری که نویسندگان بر اساس مقررات UCP از این نهاد ارائه می‌کنند، ال سی یک خدمت بانکی است که در آن بانک گشاینده‌ی اعتبار بر اساس درخواست و دستور مشتری (که متقاضی اعتبار اسنادی یا خریدار معامله تلقی می‌شود) یا از طرف خود به عنوان ذی‌نفع موظف می‌شود به منظور خرید یا سفارش کالا یا دریافت خدمات در مقابل اسناد مقرر و مطابق با شرایط درج شده در اعتبار اسنادی، پرداختی را به فروشنده (ذی‌نفع) انجام دهد یا به بانک دیگری اجازه‌ی پرداخت یا معامله دهد. با وجود اطمینان و امنیت نهفته در این نوع پرداخت بین المللی، این روش پرداخت نیز همانند سایر موارد مشابه این حوزه، گاها با تقلب و حیله روبروست که منجر به شکل گیری دعاوی متعدد در این حوزه می شود. لذا در ابتدای این امر این موضع مطرح می گردد که اولا مفهوم قاعده تقلب در اعتبارات اسنادی چیست؛ اشخاص درگیر در این دعاوی کدامند و برعکس، چه اشخاصی مصون از این نوع دعاوی هستند، در این کتاب کوشش شده تا ضمن بیان مفاهیم نظری تحقیق، به چگونگی ارتباط مابین استقلال اعتبارات اسنادی و ضمانت نامه بانکی با ماهیت اعمال قاعده تقلب پرداخته شود و سپس منظور از قاعده تقلب و سپس مصونیت از تقلب و احکام و اوصاف آن بیان گردد. اینکه چه اشخاص به عنوان افراد مصون از تقلب در اعتبارات جهانی در تجارت بین الملل شناخته شده اند و شرایطی که این افراد باید واجد آن باشند تا از این قاعده رهایی یابند، کدام است، موضوع دیگری است که با توجه به مقررات حقوق داخلی ایران و قواعد بین الملل بدان پرداخته شده است. مسئله دیگر که بخش دوم کتاب را شکل می دهد، بررسی روش های حل و فصل اعتبارات اسنادی است و علی الخصوص جایگاه داوری در حل اختلافات ناشی از تقلب در اعتبارات اسنادی است. روش های حل اختلافات غیرقضایی نه تنها در بین تجار بلکه در میان بانک دار ها نیز مورد توجه قرار گرفته است. در حقوق مالی و بانکی کشورهایی نظیر لندن یا نیویورک، اسلوب داوری در مورد بعضی معاملات مالی بانکی بویژه ضمانتنامه ها، قراردادهای استمهال و نیز قراردادهای وام های بخش عمومی (دولتی)، رفته رفته با اقبال مواجه شده است. این در حالیست که این امر هنوز در حقوق و جامعه ایرانی مورد استقبال واقع نشده است، مردم و علی الخصوص بانکداران، اغلب از بیم تصمیمات و احکام غیرعادی یا تفکیک اختلافات تحت رسیدگی در داوری ها، بطور سنتی در مقابل داوری مقاومت کرده اند،حال آنکه به نظر میرسد با انبوه آرای قضایی عملا اجرا نشده، بایستی داوری در بانک ها و قراردادهای بانکی بیشتر مورد توجه قرار گیرد.