کتاب احکام فراموش‌شده

تقدیم به فرمانده گمنامی که آرزوی شهادت در دلش شعله می کشید و به برکت نامش گرد هم آمدیم...

 تقدیم به مقام والای همه شهدای راه واجب فراموش شده امر به معروف و نهی از منکر

امر به معروف و نهی از منکر یکی از فروعات دین مبین اسلام است که در بیان اهل بیت(ع) از حیث اهمیت و فضیلت در رتبه و جایگاهی ویژه نسبت به دیگر احکام و دستورات الهی قرار دارد و اقامه دیگر احکام الهی، منوط به برپایی این فریضه بزرگ دانسته شده است.
برخلاف آنچه پیرامون ابعاد بی کرانِ این دستور آسمانی و آثار شگرف و سازنده آن بر انسان و جامعه گفته شده، متاسفانه کمتر به جوانب نظری و عملی آن پرداخته شده است. یکی از ابعاد مهمی که برای اقامه صحیح و گسترده این واجب الهی باید مورد توجه صاحب نظران و کارشناسان علوم دینی و اجتماعی قرار گیرد، نگاهِ شرع مقدس به این فریضه است.
به جز موارد استثناء، معمولاً یکی از کوتاه ترین بخش های رساله های عملیه به این واجب فراموش شده دین اختصاص داده شده و جامع نبودن احکام و مسائل در این زمینه باعث ابهام و سردرگمی مومنین و مقلدین محترم مراجع عظام تقلید شده که این مسئله، کم توجهّی به اجرای این فریضه را دامن زده است.
جنبش حیا که از ابتدای راه خود با سوالات مختلفی در حوزه مسائل دینی و احکام شرعیِ امر به معروف و نهی از منکر روبه رو بوده است، همواره دغدغه دسترسی آسان، سریع و مطمئن به این احکام نورانی را در سر داشت و بر آن بود تا با همکاری طلاب و دانشجویان صاحب نظر و علاقه مند، جمع آوری مجموعه ای قابل استفاده و مستند از احکام شرعیِ امر به معروف و نهی از منکر را در دستور کار خود قرار دهد.
با تاکید و راهنمایی های استاد ارجمند، آیت الله جاودان، این پروژه بعد از طی مراحل نظری و ایده پردازی، برای حصول نتیجه بهتر، به مرحله اجرا رسید. به یاری پروردگار متعال و نظر لطف حضرت ولیعصر(عج)، نسخه اول کتاب احکام امر به معروف و نهی از منکر با عنوان «احکام فراموش شده» بر اساس فتاوای مراجع عظام تقلید و برای استفاده مومنین، آماده و عرضه شد.

نحوه تهیه و جمع آوری احکام امر به معروف و نهی از منکر
کتاب احکام فراموش شده از دو بخش کلی رساله یازده مرجع و کتاب فقهی تحریرالوسیله امام خمینی(ره)تهیه شده است. قسمت اول با سبک رساله های چند مرجع، بنا بر نیاز مومنین به دسترسی آسان و کامل به مسائل شرعیِ امر به معروف و نهی از منکر، با محوریت آخرین ویرایش رساله آموزشی که بر اساس فتاوای مقام معظم رهبری حضرت آیت الله العظمی خامنه ای، تهیه و تنظیم شده و به تایید دفتر حفظ و نشر آثار ایشان رسیده، تهیه شده است.
در بخش اول، احکامی که نام مراجع عظام در کنار آن ها ذکر نشده است، احکام مشترک بوده و برای مقلدین مراجع عظام تقلید قابل استفاده است.
در احکامی که نام چند تن از مراجع عظام تقلید در کنار آن ذکر شده است، فتوای مراجع در آن حکم یکی بوده و سعی شده است که روان ترین و مناسب ترین جمله از بین متن رساله های عملیه مراجع عظام تقلید انتخاب شود.
در پایان برخی از احکام، مطالبی با عنوان «توضیح» آورده شده است که برای توضیح و فهم بیشتر از سوی گروه مولفین آورده شده است.
در رساله برخی از مراجع عظام تقلید، احکامی آمده است که در رساله دیگر مراجع ذکر نشده که در این صورت نیاز به طرح استفتاء جدید است.
بخشی هایی از رساله مراجع عظام تقلید که توضیحاتی تکمیلی خارج از حوصله این کتاب بود، به جهت رعایت اختصار در کتاب، حذف شده است.
برخی از احکام این کتاب از پایگاه های اینترنتی مراجع عظام تقلید اقتباس و از حالت سوال و جواب به شکل روان تغییر داده شده است.
احکامی که از آیت الله العظمی سیستانی در رساله آمده است، از رساله دو جلدی جدید ایشان گرفته شده که در سایت گروه رهپویان معروف قابل دسترسی است.
تلاش گروه مولفین بر این بوده تا متن احکام ذکر شده در رساله های عملیه بدون هیچ تغییری تنظیم گردد، لکن در مواردی برای حفظ نظم کلی کتاب، ترتیب برخی از احکام بر اساس منبع اصلی تغییر یافته و منظم شده است.
بخش دوم کتاب پیش رو، از دو بخش فهرست پرسشی و متن اصلی کتاب شریف تحریرالوسیله امام خمینی(ره)تهیه شده است که مطالعه آن برای فهم بهتر و عمیق تر احکام امر به معروف و نهی از منکر بسیار توصیه می شود.
فهرست یکصد و هفت پرسشیِ بخش دوم کتاب، از روی متن اصلی تحریرالوسیله و بر اساس پرسش های متداول در زمینه امر به معروف و نهی از منکر تهیه شده است. بخش اصلی نیز عین متن کتاب تحریرالوسیله با ترجمه آیت الله سید محمدباقر موسوی همدانی است که ویرایش فنی شده است.
در انتها لازم به ذکر می دانیم علاوه بر قدردانی از همه عزیزانی که ما را در گردآوری و تهیه این کتاب یاری کردند، تاکید می کنیم هرچند تلاش فراوانی برای تطبیق دقیق مسائل و امانت داری در انتقال احکام از منابع فتاوای مراجع عظام تقلید از جمله رساله های عملیه، کتب استفتائات و پایگاه های اینترنتی ایشان توسط گروه مولفین جنبش حیا صورت گرفته است، ولی برای اطمینان قلبی به احکام که برای عمل به آن لازم است، در کنار مراجعه به کتاب پیشِ رو، از انطباق کامل مسائل با فتاوای مراجع بزرگوار تقلید اطمینان حاصل شود.