نونوالقلم گزارشی از اوضاع اجتماعی و سیاسی است که برخلاف کارهای دیگر جلال آلاحمد در قالب یک داستان طنز بلند بازگو میشود. درحقیقت کارهای جلال بیشتر از آنکه داستان و قصه باشند، گزارش هستند. در این داستان، جلال شیوههایی را بهکار برده که در نوع خود تازگی دارند.
زبان طنز بهترین شیوه برای بیان انتقادهای تند و شدید سیاسی است؛ زیرا چنین شیوه بیانی با اینکه شاید خیلی بیمقدمه، یکراست سر اصل مطلب میرود و به معضل جامعه اشاره میکند و آن را مورد انتقاد قرار میدهد و بسیار مؤثرتر از زبان جِدّ است؛ به کسی هم برنمیخورد و موضعگیری و عکسالعمل شدیدی هم برای نویسندهاش درپی ندارد.
در این داستان علاوه بر اینکه به معضلات سیاسی و اجتماعی جامعه روزگار خود میپردازد؛ نقش و عملکرد قلمبهدستان و روشنفکران جامعه را هم مینمایاند و برخی از آنها را نیز مورد انتقاد قرار میدهد.