کتاب گونه شناسی روشنفکران ایرانی نظام بهرامی کمیل نشر انتشارات کویر

بحث روشنفکری با «مدرنیته» ارتباط تنگاتنگی دارد. برخی افراد معتقدند روشنفکران پیشقراولان صورتبندی ایده‌های مدرن بودند و در واقع پیامد ایده‌های آن‌ها در حوزه‌هایی همچون سیاست، آموزش و پرورش، دین و غیره عامل مهمی در شکل‌گیری جوامع مدرن بوده است. برخی اندیشمندان نیز قشر روشنفکر را پیامد صورتبندی‌های جدید سیاسی ـ اقتصادی و همچنین پیشرفت‌های علمی و تکنولوژیکی قرن هفدهم در بخش‌هایی از اروپا می‌دانند. در شرق، ایده مسلط آن است که روشنفکری و مدرنیته نتیجۀ تماس و تعامل با غرب بوده است. به‌هرحال این ارتباط تنگاتنگ «روشنفکر» و «مدرنیته» ایده ابتدایی تقسیم‌بندی روشنفکران براساس درک و تفسیر آنان از مدرنیته را پیش کشید.