کتاب ناکجاآباد هرولد پینتر نشر قطره

هرولد پینتر از آن دسته نمایشنامه‌نویسانی است که حضورش بر صحنه‌ی تئاتر معاصر هم‌زمان سنگین و بی‌صداست، نه به‌واسطه‌ی دیالوگ‌های دهان‌پرکن و پرطمطراق، بلکه به‌خاطر سکوت‌هایش، تکرارهای مبهمش و گفتگوهایی که، بیش از آنکه چیزی را آشکار کنند، لایه‌هایی از شک و اضطراب و فراموشی را پیش روی مخاطب قرار می‌دهند.

ناکجاآباد، در کنار آثاری چون بازگشت به خانه و خیانت، یکی از پیچیده‌ترین، چندلایه‌ترین و درعین‌حال شخصی‌ترین نوشته‌های پینتر است. در این نمایشنامه، تقریباً تمام عناصر پینتری با شدت و وضوح خاصی حضور دارند: حس تهدید، ورود شخصی که وضعیت قبلی را دگرگون می‌کند، گذشته‌ای عزیز و پرابهام، ضعف حافظه و عدم‌قطعیت خاطره، گسست هویت در گذر زمان و فضای ابزوردی که آدم‌ها را از تعلق داشتن به جهان پیرامون بازمی‌دارد.

اینجا، پینتر با طنز خاص خود، طنزی تلخ و مرموز، بر مدار مکث‌های ویرانگر خود می‌چرخد؛ سکوت‌هایی که چیزی را پنهان نمی‌‌کنند، بلکه خودِ حقیقت‌اند. شخصیت‌ها مدام تغییر می‌کنند، نه‌فقط در گفتار، بلکه حتی نامشان تغییر می‌کند. همین چنداسمه بودن آن‌ها، تغییر تدریجی جایگاهشان و جابه‌جایی قدرت میانشان بخشی از فرم روایی متن است. هریک، در برابر دیگری، چیزی مابین میزبان و گروگان است.

نمایش پُر است از نشانه‌های آشنای پینتر: فضای بسته‌ی خانه‌ای بزرگ و به‌دور از ارتباط با دیگران، اصطلاحات بازی کریکت، مناسبات قدرت در لباس اشرافی‌گری، فاصله‌ی طبقاتی جامعه‌ی انگلستان، نگاه ابژه‌وار مردان به زنان غایب، و در پس همه‌ی این‌ها، نوعی شاعرانگی سرد و پنهان که در بازی‌های زبانی و تکرارهایی معناگریز بازتاب پیدا می‌کند.