کتاب کاربست قرائن فهم قرآن و حدیث علی حسن بیگی نشر دانشگاه اراک

از آن جا که فهم یک متن و گزاره دفعی نیست، بلکه فهم یک فرآیند است که از مرحله فهم معنای متن شروع و به مرحله فهم مقصود گوینده ختم می شود. از نظر مفسران قرآن و شارحان حديث، فهم مقصود گوينده در گروِ قرينه ها است. یکی از قرائن مهم فهم مقصود گوینده، قرینه سیاق است. از سوی دیگر فهم روشمند متن، تنها با کاربست قواعد و اصول فهم به سر انجام نمی رسد. بلکه می بایست به آسیب‌های فهم نیز توجه کرد؛ زیرا در غیر این صورت، فهم روشمند و نیل به مقصود اصلی گوینده روی نخواهد داد.به عبارت دیگر کاربست اصول و قواعد فهم بسان مُقتَضِی است که برای پدیداری وتأثیر گذاری، نیازمند به رفع مانع است. موانع همان آسیب‌هایی است که بی‌توجهی به آنها سبب تفسیر و شرح غلط از گزاره‌های قرآنی و حدیثی می شود. شایان ذکر است شارحان و مفسران قرآن گرچه در پژوهش‌های خویش از قرینه سیاق استفاده کرده‌اند و به‌تازگی نیز کتاب‌ها و مقالاتی پیرامون سیاق نگاشته شده است؛ ولی هیچ‌یک به صورت جداگانه به مفهوم شناسی دقیق قرینه سیاق، پیشینه کاربرد قرینه سیاق، آثار و آسیب‌های قرینه سیاق نپرداخته اند. همچنین نیاوردن مثال و نمونه سبب ابهام در پژوهش های قرآنی و حدیثی شده است؛ بنابراین نگارندگان در این اثر، به مفهوم شناسی دقیق قرینه سیاق،پیشینه کاربرد قرینه سیاق، آثار و آسیب‌های قرینه سیاق همراه با ذکر نمونه‌ها در ذیل عناوین اقدام کرده‌اند.