کتاب شاه و شطرنج قدرت در خاورمیانه نشر آوانامه - نسخه صوتی

آرش رئیسی‌نژاد، پژوهشگر برجسته‌ی روابط بین‌الملل

آرش رئیسی‌نژاد، متولد سال 1363، پژوهشگر، تحلیل‌گر و استاد دانشگاه ایرانی است. وی در رشته‌ی مهندسی شیمی از دانشگاه صنعتی شریف فارغ‌التحصیل شده و سپس در مقطع کارشناسی ارشد علوم سیاسی در دانشگاه تهران تحصیل کرده است. رئیسی‌نژاد دکترای روابط بین‌الملل خود را از دانشگاه بین‌المللی فلوریدا دریافت کرده است. او پیش‌تر به‌عنوان استادیار روابط بین‌الملل در دانشگاه تهران فعالیت می‌کرد و در حال حاضر پژوهشگر مرکز خاورمیانه‌ی مدرسه‌ی اقتصاد و علوم سیاسی لندن (LSE) است. از جمله آثار مهم او می‌توان به کتاب‌های «شاه و شطرنج قدرت در خاورمیانه» و «ایران و راه ابریشم نوین» اشاره کرد.

نگاهی به سیاست‌های پنهان ایران در دوران پهلوی

کتاب «شاه و شطرنج قدرت در خاورمیانه» به بررسی سیاست خارجی ایران در دوران محمدرضا شاه پهلوی می‌پردازد. این اثر نشان می‌دهد که شاه ایران در سال‌های 1337 تا 1357، روابط استراتژیکی با کردهای عراقی و شیعیان لبنانی برقرار کرد تا امنیت ملی و یکپارچگی سرزمینی کشور را حفظ کرده و دشمنان خود را مهار کند. رئیسی‌نژاد با تکیه بر ویژگی‌های جغرافیای سیاسی ایران، اهمیت نقش شاه و دیگر نهادهای تصمیم‌گیر در سیاست خارجی کشور را مورد تأکید قرار می‌دهد. او برای نخستین‌بار سرنوشت رازآلود امام موسی صدر را بیان کرده و رابطه‌ی پرفرازونشیب ایران را با ملامصطفی بارزانی بازگو می‌کند. این کتاب با استفاده از اسناد بایگانی‌های مهم آمریکا و ایران و مصاحبه با دست‌اندرکاران سیاست خارجی ایران، روایتی دست‌اول از این روابط ارائه می‌دهد. این اثر برای علاقه‌مندان به جغرافیای سیاسی خاورمیانه، سیاست خارجی ایران و روابط بین‌الملل، منبعی ارزشمند محسوب می‌شود.

بخشی از کتاب «شاه و شطرنج قدرت در خاورمیانه»

«در سال‌های آغازین سده‌ی شانزدهم میلادی، شاه اسماعیل اول (1501-1524 میلادی) پادشاهی صفوی (1501-1701 میلادی) را بنیان گذارد و برای نخستین بار پس از فروپاشی شاهنشاهی ساسانیان قدرت ایرانِ یکپارچه را احیا کرد. گذشته از این، او هویت نوین ایرانیان را بر پایه‌ی اسلام شیعه‌ی دوازده‌امامی بازسازی کرد. تصمیم تاریخی شاه اسماعیل تصمیمی بسیار سرنوشت‌ساز در پی‌افکندن هویت یگانه‌ی ایران مدرن بود. برآمدن دولتی شیعی در فلات ایران تأثیری ژرف بر دیگر جوامع شیعه‌ی خاورمیانه، به‌ویژه شیعیان ترک‌زبان در آناتولی و آسیای صغیر، گذاشت. شاه اسماعیل هم فرمانروای آرمانی و هم مرشد کامل برای این گروه از ترک‌زبانان شده بود. ترکان شیعه که از سوی سلاطین عثمانی مورد آزار و اذیت قرار گرفته بودند، از پیروزی‌های پی‌درپی شاه جوان صفوی شادمان و خرسند بودند. آنان سرانجام به رهبری شاهقلی‌بابا تکه‌لی (بنده‌ی شاه ــ شاهکولو به ترکی استانبولی) در بهار 889 خورشیدی (1510 میلادی) شورشی سراسری در آناتولی، به‌ویژه در تکه (آنتالیای امروزی)، به راه انداختند. گرچه شاه اسماعیل از قدرت حامیانش آگاه بود، اما او در آن زمان سرگرم دفاع از خاک ایران در برابر ازبکان سنی‌مذهب شد که به تشویق ترکان عثمانی به خراسان حمله کرده بودند. از این رو، شاه ایران که نمی‌خواست ایران در محاصره‌ی دو قدرت سنی ازبک و عثمانی باشد، از پشتیبانی شورش‌های شیعیان پرهیز کرد تا از تحریک سلطان عثمانی، بایزید دوم (1412 ـ 1481)، دوری گزیند.»

کتاب صوتی «شاه و شطرنج قدرت در خاورمیانه»

نشر صوتی آوانامه با همکاری «نشر نی» کتاب صوتی «شاه و شطرنج قدرت در خاورمیانه» اثر «آرش رئیسی‌نژاد» را با ترجمه‌ی «پریسا فرهادی» و با اجرای «فریاد موسویان» تهیه و تولید کرده است.